W obliczu konieczności znalezienia 300 milionów euro oszczędności rząd Federacji Walonia-Bruksela analizuje możliwość zakończenia delegacji pedagogicznych dla nauczycieli pracujących w administracji i organizacjach pozarządowych. Według dokumentu roboczego, do którego dotarła redakcja, 228 nauczycieli mogłoby zostać zobowiązanych do powrotu do pracy dydaktycznej.
Analiza systemu delegacji pedagogicznych
Grupa robocza powołana przez rząd zidentyfikowała potencjalne oszczędności na poziomie 5,84 mln euro w 2026 roku i 15,61 mln euro rocznie od 2027 roku. Propozycje dotyczą nauczycieli mianowanych, którzy zostali zwolnieni z obowiązków dydaktycznych, by wspierać pracę różnych instytucji – od służb rządowych i gabinetów ministerialnych po organizacje młodzieżowe i jednostki parapaństwowe.
Obecnie system obejmuje 767,5 pełnych etatów wynikających z dekretu z 24 czerwca 1996 roku, choć wiele innych stanowisk funkcjonuje pod odmiennymi nazwami – w tym doradców pedagogicznych wdrażających reformę edukacyjną.
Delegacje dzielą się na dwie kategorie: bezpłatne dla organizacji beneficjenta oraz wymagające całkowitego lub częściowego zwrotu kosztów wynagrodzenia.
Organizacje młodzieżowe w centrum cięć
Projekt oszczędności przewiduje trzy główne obszary. Pierwszy obejmuje wycofanie 28,5 etatów z instytucji takich jak jednostki edukacji medialnej, administracja sportu czy federacje rodziców. Szacowane oszczędności: 2,3 mln euro rocznie.
Drugi dotyczy likwidacji 7,5 etatu w ośrodkach edukacji permanentnej oraz 108,5 etatu w 88 organizacjach młodzieżowych – od ruchów skautowych po federacje studenckie i młodzieżówki związkowe. Łącznie oznacza to 118 etatów i 7 mln euro rocznie oszczędności.
Trzeci segment zakłada eliminację 89,5 etatów, w tym 16 związanych z mediacją szkolną i przeciwdziałaniem przemocy, 22 w administracji kultury oraz 17,5 w centrach zaawansowanych technologii. Przewidywana oszczędność: 6,3 mln euro rocznie.
Alternatywne scenariusze i kompromisy polityczne
Dokument przewiduje również scenariusz alternatywny zgłoszony przez partię Les Engagés. Zakłada on przedłużenie części delegacji do końca 2026 roku, przy czym 75 proc. kosztów wynagrodzeń finansowałby budżet młodzieży. Takie rozwiązanie zmniejszyłoby oszczędności do 3,1 mln euro w 2026 roku i 9,84 mln euro od 2027 roku.
Plan nie zakłada zwolnień, lecz zakończenie delegacji. Oznaczałoby to z jednej strony oszczędności budżetowe, a z drugiej – powrót 228 nauczycieli do klas, co mogłoby złagodzić problem niedoboru kadry dydaktycznej.
Niewiadome implementacyjne i społeczne konsekwencje
Dokument roboczy nie odnosi się jednak do praktycznych trudności: zdolności nauczycieli do powrotu do dydaktyki po latach pracy poza szkołą, wpływu na zatrudnienie tymczasowe czy konsekwencji dla organizacji korzystających z delegacji.
Minister edukacji odmówiła komentarza, a minister-prezydent podkreśliła, że grupy robocze jedynie badają możliwe rozwiązania, co nie przesądza o ostatecznych decyzjach. Zapewniła przy tym, że nie ma zamiaru „straszyć obywateli” przedwczesnym ujawnianiem propozycji techników budżetowych.
Kontekst budżetowy i perspektywy
Rozważane cięcia wpisują się w szersze działania na rzecz redukcji deficytu Federacji o 300 mln euro w 2026 roku. Ostateczne decyzje będą wynikiem negocjacji koalicyjnych. Ich skutki mogą istotnie wpłynąć na funkcjonowanie sektora społecznego i młodzieżowego w Walonii i Brukseli, a także na równowagę między interesami budżetowymi a rolą społeczeństwa obywatelskiego.
