Związek zawodowy FGTB regionu Liège-Huy-Waremme mobilizuje się w odpowiedzi na wprowadzenie czasowych ograniczeń prawa do zasiłków dla bezrobotnych, które od początku 2026 roku obejmą dziesiątki tysięcy osób.
Od 1 stycznia 2026 roku bezrobocie długoterminowe w dotychczasowej formie przejdzie do historii. Pierwsze powiadomienia z urzędu ONEM trafiły do adresatów już 13 września – blisko 20 tysięcy osób straci swoje świadczenia. Proces będzie kontynuowany do lipca 2027 roku, obejmując ponad 100 tysięcy mieszkańców Belgii.
Konkretne przypadki dotknięte reformą
W poniedziałek FGTB Liège-Huy-Waremme zorganizował pierwszą sesję informacyjną, gromadząc około sześćdziesięciu zaniepokojonych uczestników. Wśród nich znalazła się Mona, prawie sześćdziesięcioletnia kobieta, od 14 lat pozostająca bez pracy po karierze w sektorze HORECA jako techniczka powierzchni.
„Myślę, że dostanę to pismo. Jeszcze go nie otrzymałam, prawdopodobnie jestem w drugiej fali” – tłumaczy Mona. „Wysyłam aplikacje, ale odpowiedzi są negatywne. Nie wiem, czy chodzi o mój wiek. To zniechęcające, bo naprawdę chcę pracować. Tutaj mamy pętlę na szyi.”
Podobne obawy wyraża 46-letnia Gaori, która od zakończenia ostatniego etatu podczas pandemii COVID łączy różne aktywności zawodowe. Jako instruktorka jogi i modelka w szkołach artystycznych funkcjonuje między kontraktami w niepełnym wymiarze a fakturowaniem przez platformę Smart. W dniach bez pracy pobiera zasiłek.
„To może stanowić jedną trzecią mojego budżetu, a czasami nawet dwie trzecie. Wszystko zależy od miesiąca. Nie wiem, czy przejdę przez sito” – przyznaje Gaori.
Skala i harmonogram reformy
Reforma przewiduje czasowe ograniczenie prawa do zasiłku dla bezrobotnych jako część szerszej transformacji systemu zabezpieczenia społecznego. Do 1 lipca 2027 roku zmiany obejmą łącznie 184 463 osoby. Odejście od systemu bezterminowych świadczeń ma zachęcać do aktywnego poszukiwania pracy, jednak rodzi obawy o skutki społeczne dla osób najbardziej narażonych.
Wyzwania dla grup szczególnie wrażliwych
Zmiany szczególnie dotkną osoby starsze, które napotykają bariery wiekowe w rekrutacji, oraz pracowników o niskich kwalifikacjach zatrudnionych w sektorach w fazie transformacji. Przypadek Mony pokazuje problem dyskryminacji wiekowej, a przykład Gaori – ryzyko związane z niepewnością finansową osób pracujących w elastycznych formach zatrudnienia.
Rola organizacji społecznych
FGTB planuje kolejne sesje informacyjne do końca października. Związki zawodowe chcą przygotować beneficjentów na konieczność korzystania z ośrodków pomocy społecznej (CPAS) oraz wspierać ich w orientacji w nowych procedurach. Spotkania służą nie tylko wyjaśnianiu reformy, ale też wskazywaniu alternatywnych dróg zabezpieczenia społecznego i aktywizacji zawodowej.
Szersze implikacje społeczno-ekonomiczne
Reforma obrazuje napięcie między potrzebą konsolidacji finansów publicznych a utrzymaniem solidarności społecznej. Teoretycznie ma zwiększyć motywację do poszukiwania pracy, ale może jednocześnie pogłębić wykluczenie społeczne.
Eksperci podkreślają konieczność równoległego wzmocnienia polityki zatrudnienia i systemu przekwalifikowania. Bez dodatkowych działań reforma może przynieść więcej strat społecznych niż korzyści ekonomicznych.
Perspektywy systemowe
Zmiany wpisują się w szerszą transformację belgijskiego systemu zabezpieczenia społecznego, który ma sprostać wyzwaniom demograficznym i gospodarczym. Ostateczny efekt reformy zależeć będzie od skuteczności instrumentów wsparcia oraz zdolności pomocy społecznej do przejęcia zwiększonej liczby beneficjentów.
Monitorowanie konsekwencji społecznych będzie kluczowe dla oceny, czy reforma umocni spójność społeczną, czy też osłabi belgijski model solidarności.
