W poniedziałek przed sądem apelacyjnym w Brukseli rozpoczął się jeden z największych procesów narkotykowych w historii belgijskiego wymiaru sprawiedliwości. Postępowanie w sprawie „Encro/Sky ECC”, dotyczące rozległej sieci handlu narkotykami między Belgią a Ameryką Łacińską, odbywa się w budynku Justitia na Evere przy wyjątkowych środkach bezpieczeństwa.
Wyzwania organizacyjne i napięcia proceduralne
Proces rozpoczął się z opóźnieniem w atmosferze napięcia, wynikającego z restrykcyjnych procedur bezpieczeństwa. Dawna siedziba NATO, przekształcona w kompleks sądowy, została objęta nadzwyczajnym nadzorem ze względu na liczbę oskarżonych składających apelacje oraz równolegle toczący się proces karny przeniesiony z Brugii.
Adwokat Olivier Martins skarżył się na utrudnienia: „Potrzebowaliśmy 40 minut, aby dostać się z parkingu do sali rozpraw”. Przewodnicząca sądu odpowiedziała stanowczo: „Kontrole policyjne są nieuniknione. Nie będziemy szli na kompromisy w kwestii bezpieczeństwa”.
Szczególne środki ostrożności w sali sądowej
Po zajęciu miejsc sędzia zwróciła się do adwokatów z zaleceniem, by unikali „wymiany jakichkolwiek przedmiotów” ze swoimi klientami. Ostrzeżenie wydano po tym, jak policjant zwrócił uwagę jednemu z obrońców za podanie długopisu oskarżonemu.
„To przypomnienie dla wszystkich, ponieważ nawet pozornie niewinny przedmiot może zostać użyty jako broń” – podkreśliła przewodnicząca, obrazując skalę zabezpieczeń towarzyszących procesowi.
Skala i kontekst postępowania
Proces zaplanowano do końca listopada. Dotyczy on sprawy „Encro”, nazwanej od zaszyfrowanej aplikacji Encrochat, powszechnie wykorzystywanej przez środowiska przestępcze, a przełamanej przez służby w 2020 roku. W pierwszej instancji, w październiku 2024 roku, skazano 115 osób oraz cztery przedsiębiorstwa, z czego około 50 oskarżonych złożyło apelację.
Równolegle w tym samym budynku sąd karny z Brugii prowadzi odrębne postępowanie dotyczące międzynarodowego handlu narkotykami z udziałem 31 oskarżonych. Ten proces również potrwa kilka tygodni.
Szerszy kontekst walki z przestępczością zorganizowaną
Postępowania te są kulminacją wieloletnich działań belgijskich organów ścigania przeciwko międzynarodowym sieciom narkotykowym. Złamanie zabezpieczeń Encrochat i Sky ECC pozwoliło służbom na bezprecedensowy wgląd w działalność grup przestępczych.
Belgijski wymiar sprawiedliwości intensywnie wykorzystuje dowody uzyskane dzięki cyberoperacjom, co doprowadziło do rozbicia kluczowych segmentów przestępczości narkotykowej działającej na trasie Ameryka Łacińska–Europa.
Wyzwania dla systemu sądowniczego
Organizacja tak dużych procesów stawia ogromne wyzwania logistyczne i bezpieczeństwa. Zapewnienie miejsca i odpowiednich warunków dla dziesiątek adwokatów, oskarżonych oraz świadków przy jednoczesnym zachowaniu maksymalnych standardów ochrony wymaga szczególnych rozwiązań.
Proces „Encro/Sky ECC” może stać się precedensem dla przyszłych postępowań w sprawach przestępczości zorganizowanej, szczególnie w zakresie wykorzystania cyfrowych dowodów pochodzących z operacji przeciwko zaszyfrowanym platformom komunikacyjnym.
Równoczesne postępowania prowadzone w Justitia podkreślają determinację belgijskich władz w walce z międzynarodowym handlem narkotykami, w którym kraj pozostaje kluczowym punktem tranzytowym dla europejskich rynków.
