Federalny Urząd Zatrudnienia (Onem / RVA) w najbliższych dniach zacznie rozsyłać pierwsze powiadomienia do osób, które w wyniku reformy systemu utracą prawo do zasiłków dla bezrobotnych od 1 stycznia 2026 roku. Pierwsza partia obejmie 28 570 pism, które trafią do adresatów w piątek wieczorem poprzez platformę eBox, a także pocztą w dniach 15–17 września.
Treść listów jednoznacznie informuje: „W związku ze zmianami w przepisach dotyczących bezrobocia prawo do zasiłków dla bezrobotnych jest obecnie ograniczone w czasie. W konsekwencji Państwa uprawnienia wygasną 31 grudnia 2025 roku. Wypłata zasiłków zostanie, co do zasady, wstrzymana w tej dacie”. Ostateczna wersja dokumentu została zatwierdzona w czwartek przez komisję zarządzającą urzędu.
Kto otrzyma pierwsze pisma?
Pierwsza grupa obejmuje około 14 tys. osób, które przez swoją karierę zawodową pobierały pełne zasiłki dla bezrobotnych przez co najmniej 20 lat. Kolejne 15 tys. osób to beneficjenci zasiłków integracyjnych, które od 1 stycznia 2026 roku zostaną ograniczone do maksymalnie 12 miesięcy. Reforma przewiduje bowiem, że zasiłki dla bezrobotnych będą przyznawane tylko na dwa lata, a integracyjne – na rok.
System powiadomień będzie wdrażany w trzech etapach. W połowie października listy trafią do osób z ośmioma do dwudziestu lat stażu pobierania zasiłków, których prawa wygasną 1 marca 2026 roku. W połowie listopada ostrzeżenia otrzymają osoby z dwu- do ośmioletnim okresem bezrobocia, tracąc prawo 1 kwietnia 2026 roku. Dodatkowo 4 020 beneficjentów zasiłków integracyjnych zostanie powiadomionych o końcu uprawnień między lutym a kwietniem przyszłego roku.
Skala zmian i konsekwencje dla gmin
Reforma obejmie w skali kraju od 170 do 180 tys. osób – w tym ok. 85 tys. w Walonii i 40 tys. w Regionie Stołecznym Brukseli. Osoby objęte zmianami są instruowane, by kontaktować się ze związkami zawodowymi lub organizacjami takimi jak Capac, aby uzyskać informacje o przysługujących im prawach i możliwościach odwołania. Część osób będzie mogła ubiegać się o zasiłek integracyjny w Ośrodku Pomocy Społecznej (CPAS/OCMW).
Według walońskiego Urzędu Spraw Wewnętrznych i Działań Społecznych, dodatkowe koszty dla CPAS w latach 2026–2030 wyniosą od 380 do 440 mln euro, mimo że władze federalne zobowiązały się do współfinansowania nowych świadczeń.
Niepewne prognozy
Eksperci podkreślają jednak, że te wyliczenia mogą być zawyżone. Oparte są na założeniu, że jedynie jedna trzecia osób wykluczonych z zasiłków dla bezrobotnych będzie mogła spełnić warunki otrzymania pomocy integracyjnej – na wzór doświadczeń z czasów rządu Elia Di Rupo. Krytycy wskazują również na pominięcie dodatkowych kosztów administracyjnych CPAS, które będą musiały rozpatrzyć wszystkie wnioski, niezależnie od szans na ich pozytywne rozpatrzenie.
Z drugiej strony, część osób może znaleźć zatrudnienie jeszcze przed wygaśnięciem uprawnień lub odroczyć utratę zasiłku, zapisując się na szkolenia zawodowe w sektorach deficytowych. Inni mogą ubiegać się o orzeczenie niezdolności do pracy, które wcześniej odkładali.
