Narodowy Instytut Ubezpieczeń Chorobowo-Rentowych (INAMI/RIZIV) wykrył poważne nadużycia w systemie refundacji leków przeciwcukrzycowych wykorzystywanych do celów odchudzania. Kontrola przeprowadzona przez instytucję ujawniła, że w ciągu trzech i pół roku zwrócono nienależnie 21,5 mln euro osobom niebędącym diabetykami, które stosowały preparaty Ozempic i Rybelsus wyłącznie w celu utraty wagi.
Leki dla diabetyków używane do odchudzania
Rzecznik INAMI potwierdził w czwartek agencji Belga, że oba leki zawierające semaglutyd są refundowane wyłącznie jako element leczenia cukrzycy. Ich uboczny efekt – tłumienie apetytu – sprawił jednak, że stały się niezwykle popularne wśród osób poszukujących szybkich sposobów redukcji masy ciała. Skutkiem ubocznym tego trendu były niedobory leków dla pacjentów faktycznie potrzebujących terapii przeciwcukrzycowej.
Kontrola obejmująca 42 miesiące wykazała, że nieprawidłowe wypłaty stanowią istotny odsetek kosztów w tej kategorii – dla porównania w 2024 roku refundacja leków przeciwcukrzycowych pochłonęła 76 mln euro.
Zaostrzenie procedur od 1 października
W reakcji na nadużycia INAMI ogłosił wprowadzenie nowych mechanizmów kontrolnych. Od 1 października refundacja Ozempicu i podobnych preparatów będzie możliwa tylko po wcześniejszej autoryzacji lekarza konsultanta kasy chorych. Zlikwidowana zostanie dotychczasowa praktyka automatycznego uznawania recepty wystawionej przez lekarza prowadzącego.
Farmaceuci będą mieli obowiązek sprawdzać online, czy autoryzacja została udzielona, zanim wydadzą lek. Nowy system ma uniemożliwić refundację terapii pacjentom, którzy nie spełniają kryteriów medycznych.
Cel reformy
Zaostrzone procedury wpisują się w strategię racjonalizacji wydatków publicznych na ochronę zdrowia oraz zapewnienia dostępności leków dla osób faktycznie ich potrzebujących. Nadużycia w zakresie stosowania semaglutydu jako środka odchudzającego spowodowały bowiem poważne ryzyko dla pacjentów chorych na cukrzycę, którzy napotykali problemy z dostępem do terapii.
Nowy system kontroli ma poprawić jakość opieki poprzez dodatkową weryfikację zasadności leczenia. Włączenie lekarza konsultanta do procedury autoryzacyjnej ma zagwarantować zgodność terapii z rzeczywistym stanem zdrowia pacjenta i obowiązującymi wskazaniami klinicznymi.
