Rząd federalny Belgii osiągnął w nocy z 1 na 2 września porozumienie dotyczące uznania Palestyny oraz wprowadzenia sankcji wobec Izraela. Decyzja zapadła podczas posiedzenia ograniczonego komitetu rządowego, kończąc tygodnie napięć w koalicji.
Minister spraw zagranicznych Maxime Prévot poinformował w komunikacie po obradach, że uzgodniono stanowisko Belgii wobec konfliktu izraelsko-palestyńskiego i sytuacji w Strefie Gazy. Porozumienie obejmuje zarówno pakiet sankcji wobec Izraela, jak i proces uznania państwa palestyńskiego.
Pakiet sankcji i ograniczeń
Belgijskie służby mają przygotować sankcje wobec agresywnych osadników żydowskich i przedstawicieli Hamasu, obejmujące blokady finansowe i zamrożenie aktywów. Belgia już zdecydowała o uznaniu za persona non grata na swoim terytorium agresywnych osadników, członków Hamasu oraz izraelskich ministrów ekstremistów Itamara Ben Gvira i Bezalela Smotricha. Decyzje te zostaną wprowadzone do Systemu Informacyjnego Schengen przez Urząd do Spraw Cudzoziemców.
Wprowadzony zostanie także krajowy zakaz importu produktów pochodzących z Terytoriów Palestyńskich okupowanych przez Izrael, zgodnie z wyrokiem Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości z 19 lipca 2024 roku. Belgia stanie się trzecim krajem europejskim, po Irlandii i Słowenii, który zastosuje takie rozwiązanie.
Obywatele belgijscy mieszkający w izraelskich osadach na terenach palestyńskich utracą prawo do pomocy konsularnej, poza sytuacjami nagłymi. Prokuratura federalna otrzymała polecenie ścigania każdego obywatela Belgii lub rezydenta, który dopuści się naruszeń prawa humanitarnego lub aktów terrorystycznych w Izraelu czy na Terytoriach Palestyńskich.
Ograniczenia militarne i handlowe
Belgia odrzuci wnioski o przeloty wojskowe składane przez władze izraelskie oraz rozszerzy blokadę eksportu i tranzytu sprzętu wojskowego. Restrykcje obejmą nie tylko uzbrojenie kierowane do armii izraelskiej, ale wszelki sprzęt militarny i technologie o podwójnym zastosowaniu, jeśli użytkownikiem końcowym będą izraelskie struktury wojskowe.
Na forum Unii Europejskiej Belgia będzie popierać zawieszenie części handlowej i badawczej umowy stowarzyszeniowej z Izraelem. Ponieważ część kompetencji w tym zakresie należy do regionów, rząd federalny będzie zachęcać władze regionalne do przyjęcia podobnej linii.
Warunki uznania Palestyny
Druga kluczowa decyzja dotyczyła uznania państwa palestyńskiego. Belgia zdecydowała się przyłączyć do inicjatywy Francji i Arabii Saudyjskiej, formalizowanej w tzw. „Deklaracji Nowojorskiej”, której dalszy etap zaplanowano na 22 września podczas Zgromadzenia Ogólnego ONZ.
Belgia od lat popiera rozwiązanie dwupaństwowe i zamierza wysłać wyraźny sygnał polityczny, dołączając do krajów uznających Palestynę. Uznanie zostanie jednak sformalizowane dopiero po uwolnieniu ostatnich izraelskich zakładników oraz odsunięciu Hamasu od władzy w Palestynie.
Kolejny etap zakłada operacjonalizację stosunków dyplomatycznych, w tym otwarcie ambasady. Będzie to możliwe po spełnieniu celów Deklaracji Nowojorskiej, takich jak demilitaryzacja Hamasu oraz odnowienie struktur Autonomii Palestyńskiej po wyborach parlamentarnych i prezydenckich.
Pomoc humanitarna i bezpieczeństwo wewnętrzne
Belgia zadeklarowała poparcie dla utworzenia sił rozjemczych ONZ w celu ochrony ludności i zapewnienia korytarzy humanitarnych. Zostanie uruchomiony specjalny program odbudowy Palestyny w ramach belgijskiej współpracy rozwojowej, finansowany z obecnych środków budżetowych.
Na terytorium Belgii wzmocniona zostanie czujność wobec ekstremizmu i antysemityzmu. Monitoring przypadków antysemickich i propagowania terroryzmu przez zwolenników Hamasu będzie bardziej intensywny, a przedstawiciele społeczności żydowskiej zostaną włączeni do współpracy przy rejestrowaniu i analizie incydentów.
Reakcje polityczne
Minister Maxime Prévot wyraził satysfakcję z osiągniętego porozumienia, podkreślając, że niewiele państw podjęło tak daleko idące decyzje. Na platformie X napisał: „Palestyna zostanie uznana przez Belgię podczas sesji ONZ! Wprowadzono również stanowcze sankcje wobec izraelskiego rządu. Każdy przejaw antysemityzmu czy gloryfikacji terroryzmu będzie mocniej potępiany”.
Wicepremier David Clarinval z MR również pozytywnie ocenił porozumienie, zaznaczając, że uznanie Palestyny będzie warunkowe i zależne od uwolnienia zakładników oraz eliminacji Hamasu z władz palestyńskich.
Porozumienie w rządzie flamandzkim
Równolegle rząd flamandzki, obradujący również w ograniczonym składzie, osiągnął w nocy z poniedziałku na wtorek porozumienie w sprawie sankcji wobec Izraela. Minister-prezydent Flandrii Matthias Diependaele nie ujawnił szczegółów ustaleń, do których doszło około godziny 1:30.
Pilna decyzja była konieczna, ponieważ już we wtorek o 14:00 miała zebrać się flamandzka komisja ds. stosunków zewnętrznych. Groziło jej głosowanie alternatywnej większości nad rezolucją Vooruit–CD&V dotyczącą Gazy, co mogłoby poważnie osłabić koalicję rządzącą w północnej części kraju.
