Premier Bart De Wever potwierdził swoją obecność na oficjalnych uroczystościach Święta Walonii zaplanowanych na sobotę 20 września, tworząc sytuację polityczną pełną symbolicznych sprzeczności w realiach belgijskiego federalizmu. Decyzja ta pokazuje złożoność relacji instytucjonalnych między regionami oraz pragmatyzm w wykonywaniu obowiązków premiera.
Protokolarne uwarunkowania uczestnictwa
Tradycyjnie cały rząd federalny otrzymuje zaproszenia na część oficjalną obchodów regionalnych. Adrien Dolimont, premier Walonii z Ruchu Reformatorskiego, podczas posiedzenia Komitetu Koordynacyjnego osobiście wręczył spersonalizowane zaproszenia zarówno premierowi, jak i flamandzkiemu ministrowi-prezydentowi Matthiasowi Diependaele (N-VA). Ten protokolarny gest poprzedziła wymiana korespondencji między gabinetami, zakończona pozytywną odpowiedzią szefa rządu federalnego.
Program uroczystości przewiduje obecność De Wevera podczas przemówień Adriena Dolimonta i przewodniczącego parlamentu walońskiego Willy’ego Borsusa w teatrze w Namur. Następnie premier weźmie udział w ceremonii wręczania odznaczeń „zasług” i „iskier” w rezydencji Elysette, przyznawanych osobom wyróżniającym się działalnością na rzecz regionu. Program nie precyzuje natomiast, czy De Wever pozostanie do końcowego pokazu fajerwerków czy zdecyduje się na mniej formalny spacer między stoiskami z tradycyjnym peketem.
Symbolika polityczna uczestnictwa
Udział lidera N-VA w święcie regionalnym Walonii to sytuacja bez precedensu. Partia ta od lat postuluje zwiększenie autonomii regionów i wielokrotnie krytykowała transfery finansowe z Flandrii na rzecz Walonii. Obecność na wydarzeniu celebrującym walońską tożsamość można więc odczytać jako próbę oddzielenia roli państwowej od partyjnych preferencji ideologicznych.
Z jednej strony gest ten może być odebrany jako sygnał gotowości do konstruktywnej współpracy międzyregionalnej. Z drugiej – budzi ryzyko kontrowersji wśród najbardziej radykalnych wyborców Nowego Sojuszu Flamandzkiego, którzy mogą uznać go za sprzeczny z linią partii.
Kontekst federalnej architektury władzy
Sytuacja ta odzwierciedla złożoność belgijskiego federalizmu, w którym premier – reprezentujący cały kraj – musi uczestniczyć także w wydarzeniach regionów o odmiennych priorytetach politycznych i ekonomicznych. Protokół staje się tu testem zdolności do pełnienia funkcji ponadpartyjnych i ponadregionalnych.
Udział De Wevera w Święcie Walonii może posłużyć jako precedens dla dalszych relacji między rządem federalnym a regionami, zwłaszcza w obliczu zbliżających się negocjacji dotyczących reformy instytucjonalnej Belgii. Pragmatyczne podejście do obowiązków ceremonialnych może ułatwić prowadzenie rozmów o przyszłym podziale kompetencji i kształcie belgijskiego federalizmu.
