Belgijski system penitencjarny mierzy się z najpoważniejszym kryzysem w swojej historii – liczba osadzonych w więzieniach, domach przejściowych i zakładach karnych osiągnęła rekordowy poziom 13.003 osób. Najnowsze dane administracji penitencjarnej, potwierdzone przez związek zawodowy ACOD, wskazują, że aż 252 więźniów nie ma dostępu do łóżek i zmuszonych jest spać na podłodze. W ciągu ostatniego tygodnia liczba ta wzrosła o 30 przypadków.
Robby De Kaey ze związku ACOD zwraca uwagę na paradoks ustawy kryzysowej, która miała odciążyć przepełnione więzienia, a w praktyce doprowadziła do odwrotnego efektu. W wyniku przyspieszonego wzywania do odbycia kary osób korzystających z odroczenia wyroku lub przedłużonych przepustek, populacja więzienna dodatkowo wzrosła. To spowodowało dalsze zagęszczenie i pogorszenie warunków w już przepełnionych placówkach.
Na kryzys nakładają się również problemy z systemem żywieniowym. Przy gwałtownym wzroście liczby więźniów budżet operacyjny pozostał niezmieniony, co skutkuje coraz częstszymi skargami osadzonych na zbyt małe porcje i obniżoną jakość posiłków. Personel więzienny potwierdza zasadność tych zarzutów, podkreślając, że środki przeznaczane na wyżywienie są kalkulowane według statystyk sprzed roku i obecnie całkowicie nie odpowiadają realnym potrzebom.
Źródła kryzysu mają charakter strukturalny. Belgijska infrastruktura więzienna nie jest dostosowana do faktycznych wymagań wymiaru sprawiedliwości. Rekordowa liczba osadzonych wynika nie tylko ze wzrostu przestępczości, ale także z bardziej restrykcyjnej polityki karnej oraz przewlekłości postępowań sądowych, które wydłużają okresy tymczasowego aresztowania. Zdaniem związku zawodowego obecne warunki przekraczają granice humanitarnego traktowania i stwarzają ryzyko dla bezpieczeństwa zarówno więźniów, jak i personelu.
Rozwiązanie sytuacji wymaga szerokich działań: zwiększenia finansowania więziennictwa, przyspieszenia pracy sądów oraz rozwoju alternatywnych form odbywania kary. Bez strukturalnych reform budżetowych i inwestycji w infrastrukturę penitencjarną Belgia stoi w obliczu dalszej degradacji warunków w zakładach karnych, co będzie miało poważne konsekwencje dla resocjalizacji osadzonych oraz przestrzegania praw człowieka.
