Premier Belgii zakończył wakacje w Republice Południowej Afryki i przygotowuje się do intensywnego okresu politycznego. Po niedzielnych rozmowach na temat Ukrainy z Wołodymyrem Zełenskim i przedstawicielami europejskimi Bart De Wever koncentruje się na trzech fundamentalnych próbach dla swojej koalicji rządowej.
Dyplomacja i polityka wewnętrzna
Choć sytuacja wokół Ukrainy dominuje w polityce międzynarodowej, belgijski premier, który nie weźmie udziału w poniedziałkowej delegacji do Waszyngtonu, skupia się na sprawach krajowych. Do 14 października, kiedy wygłosi konstytucyjne przemówienie o stanie państwa w Izbie Reprezentantów, musi zmierzyć się z trzema strategicznymi wyzwaniami.
Pierwsze wyzwanie: stanowisko wobec Palestyny
Najpilniejszym tematem jest wypracowanie jednolitego stanowiska w sprawie konfliktu w Strefie Gazy. Vooruit, CD&V i Les Engagés coraz mocniej naciskają na uznanie Palestyny i wprowadzenie sankcji wobec Izraela. Minister spraw zagranicznych Maxime Prévot potrzebuje oficjalnego mandatu, bo dotąd mówił głównie w imieniu prywatnym, co podważa jego pozycję.
Choć presja rośnie, decyzje prawdopodobnie zostaną przesunięte do wrześniowej sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ w Nowym Jorku, zwołanej z inicjatywy Emmanuela Macrona. To tam może rozstrzygnąć się, czy Belgia poprze formalne uznanie Palestyny.
Drugie wyzwanie: budżet na lata 2025–2026
Drugim testem będzie budżet, który musi uwzględnić 8 miliardów euro dodatkowych wydatków na obronność w latach 2025–2026. Rozważana jest sprzedaż udziałów państwa w BNP Paribas o wartości ok. 5 miliardów euro, co jednak da efekt tylko jednorazowy.
Negocjacje ruszą we wrześniu i potrwają do początku października. N-VA i MR domagają się oszczędności i wskazują na nadużycia w systemie zabezpieczenia społecznego. CD&V stara się znaleźć własną drogę, a Vooruit i Les Engagés pozostają niepewne. Minister budżetu Vincent Van Peteghem zapowiada, że nie zgodzi się jedynie „przyklepać” propozycji resortu finansów, co zwiastuje trudne rozmowy.
Trzecie wyzwanie: reformy strukturalne
Na stole leży realizacja „porozumienia letniego” i szerokiej ustawy programowej. Reforma obejmuje m.in.: emerytury z systemem sankcji, zmiany podatkowe, pracę nocną, zniesienie obowiązkowego dnia zamknięcia sklepów, odpowiedzialność organizacji związkowych, rozszerzenie elastycznych form zatrudnienia oraz przyspieszenie reformy systemu zasiłków dla bezrobotnych wraz z refinansowaniem CPAS.
Większość tych projektów wymaga drugiego czytania w rządzie, co ponownie może otworzyć konflikty między partnerami – tym razem w cieniu konferencji budżetowej.
Egzamin dla rządu
Trzy wyzwania – Palestyna, budżet i reformy – będą kluczowym testem dla stabilności koalicji Arizona. Od tego, jak De Wever przeprowadzi swoją drużynę przez te spory, zależy nie tylko możliwość realizacji obiecywanych reform, ale i przyszłość samego rządu przed październikowym wystąpieniem w Izbie.
