Belgijskie władze wydały w piątek oficjalne ostrzeżenie za pośrednictwem systemu Safety Gate – europejskiej platformy szybkiego alarmowania o niebezpiecznych produktach niespożywczych – w związku z wykryciem klocków hamulcowych zawierających rakotwórczy azbest w ofercie chińskiej platformy handlowej AliExpress. Informację ujawnił w niedzielę flamandzki deputowany N-VA Andy Pieters, apelując o aktywną komunikację z konsumentami, warsztatami samochodowymi i stacjami kontroli pojazdów.
Stałe naruszenia prawa i luka w kontroli e-commerce
Azbest jest w Belgii całkowicie zakazany od 2002 roku – zarówno jego produkcja, sprzedaż, jak i ponowne wykorzystanie. Mimo to, jak podkreśla Pieters, europejski rynek coraz częściej zalewają produkty niespełniające norm bezpieczeństwa, sprzedawane za pośrednictwem chińskich platform e-commerce, takich jak AliExpress czy Temu.
Globalizacja handlu internetowego sprawia, że tradycyjne mechanizmy kontroli jakości i bezpieczeństwa stają się mniej skuteczne. Platformy spoza jurysdykcji UE często wymykają się skutecznemu nadzorowi, co tworzy poważne luki w systemie ochrony konsumentów.
Ryzyko dla zdrowia – szczególnie w warsztatach
Pieters zwraca uwagę, że szczególnie niebezpieczne są sytuacje, gdy do kontaktu z azbestem dochodzi podczas serwisowania pojazdów. Czyszczenie lub obróbka klocków hamulcowych może powodować uwalnianie mikroskopijnych włókien, które po wdychaniu stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia.
Najbardziej narażeni są mechanicy, diagności i osoby samodzielnie wykonujące naprawy – zwłaszcza w zamkniętych przestrzeniach warsztatowych, gdzie stężenie szkodliwych włókien może być szczególnie wysokie.
Potrzeba bezpośredniego informowania branży
Zdaniem Pietersa, ograniczenie się do formalnego alertu w systemie Safety Gate jest niewystarczające. Postuluje on kampanię informacyjną skierowaną bezpośrednio do warsztatów, stacji diagnostycznych i organizacji branżowych, tak aby ostrzeżenie trafiło do osób faktycznie narażonych.
Taki model komunikacji miałby zwiększyć skuteczność działań prewencyjnych, w przeciwieństwie do wyłącznie administracyjnych procedur, które często nie docierają do odbiorców w codziennej praktyce zawodowej.
Wyzwanie dla regulacji i nadzoru
Przypadek azbestowych klocków hamulcowych pokazuje, jak trudne jest egzekwowanie europejskich norm bezpieczeństwa w dobie transgranicznego handlu internetowego. Tradycyjny nadzór nad lokalną sprzedażą detaliczną nie wystarcza, gdy produkty trafiają bezpośrednio od zagranicznych sprzedawców do konsumentów.
Eksperci wskazują na potrzebę opracowania nowych narzędzi regulacyjnych, pozwalających kontrolować bezpieczeństwo towarów przed ich wprowadzeniem na rynek UE – niezależnie od kanału dystrybucji. Kluczowe będzie także wzmocnienie międzynarodowej współpracy z krajami, z których pochodzi większość importu.
