Ujemne ceny energii elektrycznej na belgijskim rynku hurtowym biją w tym roku rekordy, przynosząc niespodziewane korzyści finansowe części odbiorców. Na dodatkowe pieniądze mogą jednak liczyć wyłącznie ci, którzy posiadają dynamiczne kontrakty energetyczne – większość mieszkańców stolicy wciąż pozostaje poza zasięgiem tego mechanizmu.
Rekordowe ujemne ceny energii
Producent Eneco poinformował, że wyjątkowo słoneczna wiosna doprowadziła do pobicia rocznego rekordu godzin z ujemnymi cenami energii. W niedzielę ich liczba przekroczy 408 od początku stycznia, co przewyższy dotychczasowy wynik z ubiegłego roku. W minioną sobotę ceny energii na rynku hurtowym utrzymywały się poniżej zera od godziny 10:00 do 17:00.
Taka sytuacja występuje, gdy produkcja energii przewyższa zapotrzebowanie. W efekcie wytwórcy są gotowi płacić odbiorcom, by ci zużywali prąd. Posiadacze dynamicznych kontraktów otrzymują wówczas zwrot za zużycie energii zamiast standardowej opłaty.
Bruksela – ograniczony dostęp do korzyści
W stolicy możliwość podpisania dynamicznych kontraktów pojawiła się dopiero 1 czerwca tego roku. Oznacza to, że większość brukselskich gospodarstw domowych nie ma jeszcze takiej umowy, a tym samym nie może korzystać z finansowej rekompensaty w okresach ujemnych cen.
Ta opóźniona dostępność pokazuje różnice w tempie wdrażania nowoczesnych rozwiązań energetycznych między regionami Belgii. Podczas gdy w innych częściach kraju system działał wcześniej, w Brukseli konieczne było dostosowanie przepisów i infrastruktury.
Jak rozwijało się zjawisko ujemnych cen?
Ujemne ceny to stosunkowo nowe zjawisko w Belgii, związane z dynamicznym rozwojem odnawialnych źródeł energii. Początkowo pojawiały się sporadycznie, głównie w letnie weekendy, jednak szybka rozbudowa instalacji solarnych i wiatrowych sprawiła, że dziś zdarzają się coraz częściej – także w dni robocze.
Źródła odnawialne produkują energię automatycznie, zależnie od warunków pogodowych, i nie można ich łatwo dostosować do bieżącego zapotrzebowania. W słoneczne i wietrzne dni prowadzi to do nadpodaży i spadku cen poniżej zera.
Statystyki i trend wzrostowy
Według danych Engie w 2023 roku w Belgii odnotowano 252 godziny ujemnych cen, w 2024 roku – już 462, a rok 2025 kontynuuje trend wzrostowy. Eneco zauważa też rosnącą zmienność cen – od 11 maja do 1 lipca odnotowano zarówno rekordowe spadki, jak i gwałtowne wzrosty. To efekt coraz większego wpływu pogody na rynek i wyzwanie dla integracji odnawialnych źródeł energii z siecią.
Rosnąca skala zjawiska wymaga dostosowania infrastruktury i modeli biznesowych do nowej rzeczywistości, w której ceny energii mogą się wahać w sposób trudny do przewidzenia.
