Rada Ministrów zatwierdziła reformę mechanizmu przeglądu wydatków publicznych, znanego jako „spending reviews”. Nowy system ma umożliwić szczegółową ocenę efektywności i zasadności wykorzystania środków budżetowych. Jak podkreślił minister budżetu Vincent Van Peteghem, to kluczowy krok w stronę racjonalnego i nowoczesnego zarządzania finansami państwa.
Zmiany, które zaproponował wicepremier z partii CD&V, mają służyć nie tylko oszczędnościom, ale przede wszystkim zwiększeniu przejrzystości i jakości alokacji publicznych środków. Równocześnie z zatwierdzeniem reformy wskazano pierwsze trzy obszary, które zostaną poddane szczegółowej analizie w ramach nowego podejścia.
Gdzie trafi lupa fiskusa w 2026 roku?
Priorytetową analizą zostaną objęte:
- Funkcjonowanie zamkniętych ośrodków dla osób ubiegających się o azyl – to odpowiedź na rosnące obciążenia finansowe związane z migracją i polityką azylową.
- Subsydia dla paliw kopalnych – przegląd tych wydatków wpisuje się w szersze europejskie dążenia do wycofania wsparcia dla sektorów opartych na nieodnawialnych źródłach energii.
- Zwolnienia z zaliczek na podatek dochodowy – w tym m.in. dla działalności badawczo-rozwojowej, pracy zmianowej oraz nadgodzin. Rząd chce sprawdzić, czy te ulgi nadal przynoszą oczekiwane efekty gospodarcze.
Van Peteghem zaznacza, że każde publiczne euro powinno być wydawane z rozwagą. Nowy system kontroli ma pomóc zidentyfikować wydatki, które można ograniczyć bez szkody dla jakości usług publicznych, a jednocześnie pozwolić na skierowanie większych środków tam, gdzie przynoszą realną wartość dla społeczeństwa i gospodarki.
Nowe podejście do finansów państwa
Reforma nie polega jedynie na szukaniu oszczędności. Jej celem jest budowa bardziej odpornych finansów publicznych – takich, które umożliwią dalsze inwestycje w innowacje, transformację energetyczną i rozwój gospodarki. Systematyczne przeglądy wydatków mają w przyszłości stać się stałym elementem planowania budżetowego, ułatwiając podejmowanie decyzji w oparciu o fakty i dane, a nie wyłącznie potrzeby polityczne.
Nowy model oceny nakładów publicznych to także odpowiedź na rosnące oczekiwania ze strony instytucji europejskich, które naciskają na stabilność fiskalną i efektywność wydatków.
Harmonogram przewiduje, że pełna analiza trzech wskazanych obszarów zakończy się w 2026 roku. Wyniki tych prac mają pomóc opracować metodologię, którą można będzie następnie zastosować w kolejnych sektorach – aż do stworzenia spójnego, ogólnokrajowego systemu monitorowania efektywności wydatków publicznych.
