Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) wydało ostrzeżenie dotyczące rosnącego ryzyka infekcji bakteryjnych wywołanych przez bakterie z rodzaju Vibrio. Te naturalnie występujące mikroorganizmy, obecne w słonych i słonawych wodach przybrzeżnych, stanowią coraz poważniejsze zagrożenie zdrowotne, zwłaszcza w kontekście podnoszących się temperatur mórz wskutek zmian klimatycznych.
Dotychczas bakterie te były szczególnie rozpowszechnione w Morzu Bałtyckim, jednak ich zasięg geograficzny systematycznie się rozszerza. Obecność Vibrio potwierdzono już w wodach Morza Północnego, co wskazuje na postępującą ekspansję tego zagrożenia na obszary dotąd uznawane za mniej ryzykowne.
Bakterie przedostają się do organizmu człowieka głównie dwiema drogami: przez uszkodzoną skórę w kontakcie z zanieczyszczoną wodą lub poprzez spożycie surowych lub niedogotowanych skorupiaków, takich jak ostrygi, które filtrując wodę morską, kumulują bakterie w swoich tkankach. Infekcje mogą mieć ciężki przebieg – prowadzić do zapaleń tkanek miękkich, sepsy, a w skrajnych przypadkach nawet do zgonu.
Szczególnie niepokojący był rok 2018, kiedy to odnotowano 445 przypadków infekcji Vibrio w Europie – trzykrotnie więcej niż w poprzednich latach. Wzrost ten bezpośrednio korelował z wyjątkowo wysokimi temperaturami wód Bałtyku. Eksperci prognozują, że podobne anomalie klimatyczne mogą w przyszłości sprzyjać dalszemu rozprzestrzenianiu się bakterii na wybrzeżach Morza Północnego i w innych rejonach północnej Europy.
ECDC zaleca zachowanie szczególnej ostrożności osobom przebywającym w wodach przybrzeżnych, zwłaszcza w przypadku posiadania ran, zadrapań czy skaleczeń. Po kąpieli należy niezwłocznie przemyć skórę czystą wodą. To proste działanie może znacząco ograniczyć ryzyko zakażenia.
Rosnąca liczba infekcji Vibrio niesie również wyzwania dla systemów ochrony zdrowia. Leczenie powikłań często wymaga hospitalizacji i długotrwałej terapii antybiotykowej, co może prowadzić do zwiększenia kosztów opieki zdrowotnej, zwłaszcza w szczycie sezonu letniego.
Sektor turystyki nadmorskiej oraz gastronomii – w szczególności restauracje serwujące owoce morza – również muszą dostosować się do tej nowej rzeczywistości. Kluczowe jest rzetelne informowanie odwiedzających o możliwych zagrożeniach oraz wprowadzenie skutecznych procedur kontroli jakości żywności pochodzącej z wód narażonych na obecność Vibrio.
Długofalowe zarządzanie tym zagrożeniem wymaga zintegrowanego podejścia. Niezbędne są działania obejmujące monitoring środowiskowy, nadzór epidemiologiczny oraz edukację społeczną. Systemy wczesnego ostrzegania o wzroście stężenia bakterii w wodzie mogą stanowić skuteczne narzędzie zapobiegania rozprzestrzenianiu się zakażeń i ochrony zdrowia publicznego w obliczu postępujących zmian klimatycznych.
