Ceremonia wręczenia dyplomów w Liceum Émile Max na Schaerbeeku z 3 lipca ujawniła głębokie różnice interpretacyjne w ramach lokalnej koalicji rządzącej. Podczas uroczystości organizowanej w ratuszu gminnym dwie uczennice zostały wykluczone z oficjalnej części ceremonii z powodu noszenia hidżabu, co wywołało kontrowersje dotyczące stosowania regulaminu szkolnego oraz granic jego obowiązywania.
Zgodnie z relacjami rodzin dotkniętych uczennic, sytuacja miała charakter szczególnie bolesny z perspektywy społecznej i emocjonalnej. Na początku ceremonii młode kobiety zostały poproszone o udanie się na tył sali z informacją, że otrzymają dyplomy w recepcji. Według matki jednej z uczennic, mimo prób spokojnego dialogu, reakcje administracji szkolnej miały charakter degradujący. „Nie było słuchania. Mówili po prostu 'Nie’. Próbowaliśmy rozmawiać spokojnie, nigdy nie podnosząc głosu”, wyjaśniła w rozmowie z dziennikiem La Capitale.
Rodziny podkreślają aspekt dyskryminacyjny całej sytuacji, wskazując dodatkowo, że obie uczennice skrupulatnie przestrzegały regulaminu szkolnego, zdejmując hidżab codziennie przy wejściu do szkoły. Brat jednej z uczennic potwierdził, że praktyka ta była konsekwentnie stosowana przez cały okres edukacji, co czyni wykluczenie z ceremonii szczególnie problematycznym z perspektywy równego traktowania.
Stanowiska koalicjantów: interpretacja regulaminu versus charakter wydarzenia
W ramach większości rządzącej składającej się z PS, MR-Engagés, Ecolo oraz Défi, interpretacje zastosowania regulaminu szkolnego znacząco się różnią. Burmistrz Audrey Henry z ugrupowania MR oraz radny ds. edukacji Thomas Eraly z Ecolo reprezentują stanowisko, zgodnie z którym ceremonia wręczania dyplomów stanowi integralną część czasu szkolnego, podobnie jak wycieczki czy działania pedagogiczne. „Nawet gdy ceremonie odbywają się w budynku ratusza, nadal są to zajęcia szkolne, podobnie jak wycieczka czy działalność pedagogiczna: noszenie symboli religijnych pozostaje zabronione”, argumentuje Henry.
Eraly potwierdza, że dyrekcja szkoły zastosowała obowiązujący regulamin dotyczący symboli religijnych, dodając, że uczniowie zostali poinformowani o tych zasadach przed ceremonią. Henry sygnalizuje jednak gotowość do dyskusji nad lepszym zarządzaniem podobnych sytuacji w przyszłości, co sugeruje świadomość problematycznych aspektów zastosowanej procedury.
Radykalnie odmienne stanowisko prezentuje Partia Socjalistyczna, która kategorycznie potępia całą sytuację jako przejaw dyskryminacji. Ibrahim Donmez, radny komunalny z PS, argumentuje, że ceremonia wręczania dyplomów ma charakter celebracyjny, a nie edukacyjny, przez co nie powinna podlegać regulaminowi szkolnemu. „To nie jest ani lekcja, ani egzamin, ani obowiązkowa aktywność. To moment celebracji. I jako taka, żadna uczennica nie powinna być z niej wykluczona, tym bardziej z tak niesprawiedliwego i dyskryminacyjnego powodu”, stwierdza Donmez.
Implikacje prawne i perspektywy polityczne
Socjaliści kwalifikują całą sytuację jako poważne naruszenie zasad równego traktowania i zapowiadają interpelację na początku nowego roku szkolnego. Ta inicjatywa może potencjalnie doprowadzić do szerszej debaty nad stosowaniem regulaminów szkolnych w kontekście wydarzeń o charakterze ceremonialnym, które choć organizowane przez instytucje edukacyjne, mają odmienne cele i charakter niż standardowe zajęcia dydaktyczne.
Różnice interpretacyjne w ramach koalicji rządzącej odzwierciedlają szerszy problem stosowania laickości w belgijskim systemie edukacyjnym, gdzie granice między przestrzenią edukacyjną a społeczną nie zawsze są jednoznacznie określone. Sprawa ta może stać się precedensem wpływającym na przyszłe interpretacje regulaminów szkolnych oraz zasad organizacji wydarzeń ceremonialnych w instytucjach publicznych.
Perspektywa rozwiązania tego konfliktu będzie wymagała wypracowania bardziej precyzyjnych wytycznych dotyczących stosowania zasad laickości w kontekście różnych typów wydarzeń szkolnych, uwzględniających zarówno cele edukacyjne, jak i aspekty społeczne oraz emocjonalne związane z kluczowymi momentami w życiu uczniów.
