Sprawa Annie De Poortere, której szczątki odnaleziono w 2024 roku po trzydziestu latach od zaginięcia, zostaje definitywnie umorzona z powodu przedawnienia. Karina De Poortere, siostra ofiary, zapowiada walkę o zmianę belgijskiego prawa karnego w zakresie przedawnienia ciężkich przestępstw przeciwko życiu.
Izba Oskarżycielska w Gandawie podjęła w czwartek decyzję o umorzeniu postępowania wobec 79-letniego Hansa D., który przyznał się do ukrycia ciała swojej żony Annie De Poortere w 1994 roku. Mężczyzna twierdził przez blisko trzydzieści lat, że kobieta uciekła z domu, podczas gdy w rzeczywistości pochował jej ciało w ogrodzie sąsiadów w Sint-Martens-Latem. Szczątki zostały odnalezione w kwietniu ubiegłego roku podczas prac remontowych prowadzonych przez nowych właścicieli nieruchomości.
Kontrowersje wokół zastosowania przepisów o przedawnieniu
Hans D. utrzymuje, że zastał żonę martwą w garażu po tym, jak popełniła samobójstwo, a następnie ukrył jej ciało z obawy przed konsekwencjami prawnymi. Prokuratura jest przekonana o winie mężczyzny w zabójstwie Annie De Poortere, jednak wszystkie czyny objęte są przedawnieniem, co uniemożliwia wniesienie oskarżenia. Ta sytuacja prawna oznacza, że sprawca nie poniesie żadnej kary za swoje działania.
Karina De Poortere wyraża głębokie niezrozumienie dla obecnego stanu prawnego, kwestionując zasadność przedawniania się ciężkich przestępstw. Kobieta podkreśla paradoks sytuacji, w której osoba przyznająca się do ukrycia ciała przez trzy dekady pozostaje bezkarną z powodu upływu czasu. Według niej, obecny system prawny nie odpowiada społecznym oczekiwaniom dotyczącym sprawiedliwości w przypadkach najcięższych przestępstw.
Analiza prawnych możliwości reformy systemu
Adwokat Stephen Schellinck, reprezentujący rodzinę ofiary, wskazuje na przykłady międzynarodowe, gdzie systemy prawne przewidują wyjątki od zasad przedawnienia dla określonych kategorii przestępstw. W Holandii ciężkie przestępstwa, takie jak zabójstwo i morderstwo, nie podlegają przedawnieniu. W belgijskim prawie karnym również istnieją precedensy wykluczające przedawnienie dla szczególnie ciężkich przestępstw.
Prawnik przypomina, że zbrodnie przeciwko ludzkości, ludobójstwo i zbrodnie wojenne są nieprzedawnialne zgodnie z belgijskim prawem. W 2024 roku wprowadzono dodatkowo wyjątek dla „morderstw destabilizujących społeczeństwo”, co było odpowiedzią na sprawę Bandy z Nijvel. Te precedensy prawne mogą stanowić podstawę dla dalszych reform legislacyjnych obejmujących szerszy zakres ciężkich przestępstw przeciwko życiu.
Inicjatywy na rzecz zmian legislacyjnych
Karina De Poortere wraz z zespołem prawnym planuje podjęcie działań mających na celu wprowadzenie tematu przedawniania przestępstw do agendy politycznej. Rozważane są różne formy aktywności, w tym petycja, korespondencja z ministrem sprawiedliwości oraz zwrócenie się do przewodniczących wszystkich partii politycznych. Celem tych działań jest otwarcie debaty publicznej nad zasadnością stosowania przedawnienia w przypadku najcięższych przestępstw.
Przedstawiciele rodziny ofiary podkreślają, że ewentualne zmiany legislacyjne nie wpłyną na rozstrzygnięcie sprawy Annie De Poortere, jednak mogą zapobiec podobnym sytuacjom w przyszłości. Argumentują, że odkrywanie spraw kryminalnych po latach nie powinno automatycznie prowadzić do bezkarności sprawców z powodu formalnych ograniczeń czasowych.
Perspektywy proceduralne i społeczne implikacje
Karina De Poortere ma teraz piętnaście dni na złożenie kasacji od decyzji Izby Oskarżycielskiej, jednak procedura ta dotyczy wyłącznie kwestii proceduralnych, a nie merytorycznych aspektów sprawy. Rodzina ofiary wraz z prawnikami analizuje możliwości wykorzystania wszystkich dostępnych środków prawnych, chociaż perspektywy zmiany decyzji pozostają ograniczone.
Sprawa ta ilustruje szerszy problem systemu sprawiedliwości karnej w kontekście przestępstw sprzed dekad, które zostają ujawnione współcześnie dzięki postępowi technologicznemu i zmieniającym się okolicznościom. Rodzina ofiary zwraca uwagę na społeczny wymiar sprawiedliwości, argumentując, że przedawnienie nie powinno stanowić bariery dla wymierzenia kary w przypadkach najcięższych przestępstw przeciwko życiu ludzkiemu.
