Urząd pracy Actiris opublikował we wtorek wykaz zawodów deficytowych w stolicy Belgii. Sektor gastronomiczny, opieka zdrowotna, edukacja oraz budownictwo dominują na liście, podczas gdy branża handlowa, przeżywająca kryzys, całkowicie z niej zniknęła.
Metodologia kwalifikacji zawodów
Coroczny raport Actiris dotyczący zawodów deficytowych i funkcji krytycznych w Brukseli objął w tym roku 106 stanowisk i profesji, wobec 102 pozycji odnotowanych w lipcu 2024 roku. Aby zawód znalazł się na tym wykazie, musi wykazywać napięcia na rynku pracy w ciągu minionego roku, co oznacza, że oferty publikowane przez Actiris dla tych stanowisk wymagały długiego czasu realizacji lub pozostawały w ogóle niezrealizowane.
Trudności w obsadzaniu stanowisk mogą wynikać z problemów ilościowych, gdy zbyt mało kandydatów aplikuje na dostępne pozycje, lub jakościowych, gdy potencjalni pracownicy nie posiadają wymaganego wykształcenia czy kompetencji. Równie istotne są warunki pracy postrzegane jako uciążliwe lub trudne, co zniechęca potencjalnych kandydatów.
Stabilność zawodów deficytowych
Znaczna część profesji obecnych na tegorocznej liście powtarza się z poprzedniego roku, co wskazuje na strukturalny charakter deficytów kadrowych w określonych sektorach. Zawody medyczne, takie jak pielęgniarstwo czy ergoterapia, nadal borykają się z niedoborem wykwalifikowanych specjalistów. Sektor budowlany podobnie odnotowuje trudności w rekrutacji, szczególnie na stanowiska kierownicze, takie jak szef budowy.
Branża edukacyjna oraz sektor gastronomiczny i hotelarski utrzymują swoją pozycję na liście zawodów deficytowych. Niektóre profesje z sektora usług, w tym księgowość, ponownie znalazły się wśród pozycji prowadzących do zatrudnienia. Znaczącą zmianą w tegorocznej edycji jest całkowite zniknięcie sektora handlowego, który w ostatnich miesiącach zmaga się z falą upadłości i restrukturyzacji.
Kontekst ograniczenia zasiłków
Publikacja tegorocznej listy zawodów deficytowych odbywa się w szczególnych okolicznościach związanych z wprowadzeniem ograniczenia zasiłków dla bezrobotnych do maksymalnie dwóch lat. W Brukseli pierwsza fala wykluczeń obejmie ponad 36 tysięcy osób, które mogą jednak uniknąć tej sankcji poprzez zapisanie się na szkolenie dotyczące jednego z zawodów deficytowych przed 1 stycznia 2026 roku.
Actiris określiło konkretne warunki kwalifikacji do takiego szkolenia. Nauka, formacja lub staż muszą trwać co najmniej cztery tygodnie i obejmować średnio 20 godzin tygodniowo lub minimum 27 punktów ECTS. Zajęcia powinny odbywać się głównie od poniedziałku do piątku przed godziną 17:00. Zwolnienie z obowiązku dyspozycyjności utrzymuje się jedynie pod warunkiem pomyślnego ukończenia roku szkoleniowego – w przypadku niepowodzenia sankcja jest automatyczna.
Niepewność prawna
Skuteczność tej ścieżki ucieczki od ograniczeń zasiłkowych pozostaje jednak uzależniona od wyniku kontroli przeprowadzanej przez Radę Stanu w odniesieniu do ustawy programowej Arizona przewidującej te ograniczenia. Dodatkowo, niektóre partie koalicji rządowej, w tym Engagés, dążą do uzyskania odpowiednich rekompensat dla ośrodków pomocy społecznej w całym kraju, które w 2026 roku będą musiały przyjąć część osób wykluczonych z prawa do zasiłków dla bezrobotnych.
Sytuacja ta odzwierciedla szersze wyzwania strukturalne na rynku pracy w Brukseli, gdzie mimo dostępności miejsc pracy w określonych sektorach, mieszkańcy regionu borykają się z problemami dopasowania kwalifikacji do potrzeb pracodawców oraz z perspektywą znaczących zmian w systemie zabezpieczenia społecznego.
