Jeden z przepisów w projekcie ustawy o reformie opieki zdrowotnej przewiduje wprowadzenie mechanizmów zawieszania numerów Inami/Riziv (numer PWZ – pozwolenie na wykonywanie zawodu) świadczeniodawców w określonych przypadkach. Propozycja ta wywołała zdecydowany sprzeciw środowiska medycznego, prowadząc do ogłoszenia strajku na 7 lipca przez organizacje związkowe, w tym Absym. Związki zawodowe, które minister zdrowia Frank Vandenbroucke spotykał po raz szósty od początku kadencji, dostrzegły w tych przepisach możliwość arbitralnego wykluczania lekarzy uznanych za zbyt kosztownych lub niewystarczająco zrzeszonych w systemie konwencjonalnym.
Cel regulacji i uzasadnienie prawne
Obawy środowiska medycznego opierały się częściowo na błędnej interpretacji projektowanych rozwiązań, które zostały niedawno przepisane w celu wyeliminowania nieporozumień. Artykuł dotyczący numerów Inami/Riziv ma w rzeczywistości na celu objęcie kontrolą praktyków, którzy pomimo skazania za praktyki oszukańcze lub utraty wizy z Ministerstwa Zdrowia (pozwolenia) z powodów dyscyplinarnych lub medycznych, nadal prowadzą działalność zawodową.
Obecnie nie istnieją jasne ramy prawne umożliwiające zawieszenie numeru Inami/Riziv nawet w sytuacji, gdy prawo do praktykowania zostało odebrane z poważnych powodów. Przypadek pielęgniarza domowego stanowi najbardziej spektakularną ilustrację tej luki prawnej. Skazany na zwrot 1,7 miliona euro do Inami/Riziv za wystawianie fikcyjnych rachunków lub niezgodnych z rzeczywistością na dużą skalę, nadal otrzymywał ponad milion euro rocznych refundacji w latach 2021-2023. Innym przykładem jest lekarz uznany za winnego nadmiernego fakturowania tysięcy świadczeń, w tym konsultacji, które nigdy się nie odbyły, powodując szkodę oszacowaną na 1,9 miliona euro. Pomimo tego ogromnego długu jego rozliczenia z Inami/Riziv były kontynuowane jak gdyby nic się nie stało.
Zakres zastosowania i mechanizmy kontrolne
Problematyka nie ogranicza się wyłącznie do oszustw finansowych. Projektowane rozwiązania miałyby się również automatycznie stosować do profesjonalistów, którzy utracili wizę z powodów dyscyplinarnych lub medycznych. Dotyczy to na przykład praktyków z problemami alkoholowymi lub będących w poważnym konflikcie ze standardami swojej profesji.
Analiza przeprowadzona przez Służbę Oceny i Kontroli Medycznej wykazała, że w latach 2021-2022 Izba Lekarska lub Aptekarska wydała 28 sankcji dyscyplinarnych oraz 39 zawieszeń lub cofnięć wiz. Decyzje te dotyczyły łącznie 56 świadczeniodawców. Dwunastu z nich wystawiało rachunki za świadczenia ubezpieczeniu zdrowotnemu w okresie, gdy nie byli uprawnieni do wykonywania zawodu.
Nowe ramy prawne i procedury
Dopóki ich numer Inami/Riziv pozostawał aktywny, ci profesjonaliści mogli nadal wypisywać recepty lub wystawiać rachunki, a tym samym wydawać się uprawnieni do wykonywania czynności w oczach pacjentów. Nowe ramy prawne wypełniają tę lukę, przewidując, że każda utrata wizy – tymczasowa lub definitywna – będzie automatycznie powodować zawieszenie numeru Inami/Riziv . Kolejną nowością jest możliwość nakładania przez wewnętrzne sądy administracyjne Inami/Riziv tymczasowego zawieszenia numeru jako sankcji w przypadkach poważnych naruszeń przepisów.
Rozwiązanie to stanowi alternatywę dla grzywien, które czasami nie mają efektu odstraszającego – niektórzy świadczeniodawcy wolą płacić niż zaprzestać oszukańczych praktyk, inni po prostu nie płacą. Zawieszenie oferuje nowy instrument do przerwania tych nadużyć.
Wbrew początkowym obawom, środek ten nigdy nie będzie mógł zostać nałożony przez samego ministra. Będzie ściśle regulowany, zarezerwowany dla poważnych naruszeń i decydowany po procedurze gwarantującej prawa obrony. Nie chodzi w żadnym wypadku o zawieszanie lekarzy, którzy byliby zbyt „drodzy”, precyzuje gabinet Vandenbroucke. W obliczu krytyki minister usunął również niejednoznaczny przepis, który sugerował możliwość dodania później innych powodów zawieszenia prostym dekretem królewskim, na przykład emerytowanych świadczeniodawców, którzy nie praktykują już od dawna. Tekst będzie dotyczył wyłącznie przypadków poważnych, udowodnionych i rozpatrywanych w pełnej niezależności.
