Po raz pierwszy uczniowie kończący szóstą klasę szkół średnich o profilu zawodowym we Flandrii otrzymują pełnoprawne świadectwa ukończenia szkoły średniej (odpowiednik „świadectwa dojrzałości”, „matury”, w Polsce). Ta zmiana, będąca efektem reformy edukacyjnej wprowadzonej sześć lat temu, fundamentalnie przekształca krajobraz szkolnictwa zawodowego i rodzi nowe wyzwania dla instytucji edukacyjnych.
Struktura nowego systemu kwalifikacji edukacyjnych
Nowy system wprowadza hierarchię kwalifikacji oznaczonych jako OK1 do OK8, gdzie każdy poziom odpowiada określonemu etapowi edukacyjnemu. Uczniowie kończący szóstą klasę kierunków zawodowych otrzymują kwalifikację OK3, która przygotowuje ich bezpośrednio do wejścia na rynek pracy, ale nie umożliwia bezpośredniego zapisu na studia. W przeciwieństwie do tego, absolwenci kierunków przygotowujących do dalszej edukacji otrzymują kwalifikację OK4, która otwiera drogę do szkolnictwa wyższego.
Ta różnica w poziomach kwalifikacji budzi kontrowersje wśród dyrektorów szkół zawodowych. Część z nich wskazuje na jego podobieństwo do dawnych świadectw o ukończeniu szkoły. Zdaniem tej kadry kierowniczej, nowy system tworzy sztuczną hierarchię, która może deprecjonować uczniów kierunków technicznych, podczas gdy od lat podkreśla się potrzebę waloryzacji tego typu edukacji.
Wpływ na rekrutację do siódmej klasy
Reforma wywiera znaczący wpływ na zainteresowanie kontynuacją nauki w siódmej klasie. Dotychczas uczniowie „zawodówek” musieli ukończyć siódmą klasę, aby otrzymać pełnoprawne świadectwo ukończenia szkoły średniej. Obecnie, gdy świadectwo te otrzymują już po szóstej klasie, motywacja do dalszej nauki ulega znacznej zmianie.
Szkoły obserwują drastyczny spadek zainteresowania siódmą klasą zawodową. Podczas gdy wcześniej szkoła przyjmowała 230 uczniów do klas siódmych, prognozy na przyszły rok szkolny wskazują na zaledwie 80-100 uczniów. Jednocześnie odnotowuje się wzrost zainteresowania teoretyczną siódmą klasą, która przygotowuje do studiów wyższych, choć budzi to obawy o rzeczywiste przygotowanie uczniów do wymogów akademickich.
Strategiczne dostosowania instytucji edukacyjnych
Szkoły wprowadzają różnorodne strategie mające na celu utrzymanie atrakcyjności siódmej klasy zawodowej. Instytucje edukacyjne podkreślają wartość dodatkowych kwalifikacji zawodowych, które można uzyskać w tym dodatkowym roku nauki. Przykładowo, uczniowie branży gastronomicznej mogą przejść od kwalifikacji pomocnika kucharza do pełnej kwalifikacji kucharza, co przekłada się na lepsze perspektywy płacowe na rynku pracy.
Jedna ze szkół zdecydowała się na wprowadzenie systemu nauki „dualnej” dla wszystkich kierunków w siódmej klasie, łącząc edukację szkolną z praktycznym szkoleniem w miejscu pracy. System ten oferuje uczniom miesięczne wynagrodzenie powyżej 700 euro, co ma przekonać niezdecydowanych między podjęciem pracy a kontynuacją edukacji.
Reakcja sektora gospodarczego
Organizacje pracodawców wyrażają zaniepokojenie potencjalnym spadkiem liczby absolwentów siódmej klasy zawodowej. Przedstawiciel organizacji przedsiębiorców VOKA podkreśla, że profile zawodowe kształcone w siódmych klasach są niezbędne na rynku pracy. W niektórych sektorach, takich jak przemysł chemiczny, kwalifikacje uzyskane w siódmej klasie stanowią warunek konieczny do pracy na stanowisku operatora procesów technologicznych.
Alternatywne ścieżki edukacyjne
Reforma wprowadza również nowe możliwości kontynuacji edukacji. Absolwenci szóstej klasy kierunków zawodowych mogą bezpośrednio zapisać się na studia licencjackie zawodowe w szkołach wyższych, omijając siódmą klasę. Jednak dyrektorzy szkół zawodowych nie przewidują masowego zainteresowania tą opcją, wskazując na preferencje uczniów do pozostania w „strefie komfortu” czyli w znajomym środowisku szkolnym ale również wyższe koszty i dłuższy czas trwania studiów licencjackich zawodowych.
Perspektywy i ewaluacja systemu
Flamandzka minister edukacji Zuhal Demir zapowiedziała analizę odpływu uczniów z siódmych klas w nadchodzącym roku szkolnym i rozważenie ewentualnych korekt systemu. Ta deklaracja wskazuje na świadomość władz oświatowych co do potencjalnych negatywnych skutków reformy dla niektórych segmentów edukacji zawodowej.
Nowy system kwalifikacji edukacyjnych reprezentuje fundamentalną zmianę w podejściu do szkolnictwa zawodowego, próbując zrównoważyć szybsze wejście absolwentów na rynek pracy z utrzymaniem jakości kształcenia specjalistycznego. Jego rzeczywista skuteczność zostanie zweryfikowana w nadchodzących latach szkolnych, gdy pierwsze efekty reformy staną się w pełni widoczne w statystykach edukacyjnych i na rynku pracy.
