W nadchodzącą niedzielę 22 czerwca król Filip i królowa Matylda rozpoczną wizytę państwową w Chile, która stanowi przełomowy moment w historii dyplomacji belgijskiej. To pierwsze tego typu przedsięwzięcie belgijskiego monarchy w regionie Ameryki Łacińskiej od 60 lat.
Siedmiodniowa podróż, która zakończy się w piątek 27 czerwca, obejmie wizyty w Santiago oraz Antofagaście. Program królewski koncentruje się na trzech głównych obszarach: upamiętnieniu dziedzictwa chilijskich uchodźców w Belgii po przewrocie wojskowym Pinocheta z 1973 roku, wzmocnieniu współpracy gospodarczej oraz rozwoju badań kosmicznych.
Historyczny kontekst wizyt królewskich
Ostatnia wizyta państwowa belgijskich monarchów w Ameryce Łacińskiej miała miejsce w 1965 roku, kiedy król Baudouin i królowa Fabiola odbyli miesięczną podróż przez cztery kraje kontynentu: Meksyk, Chile, Argentynę i Brazylię. Chile nie jest jednak całkowicie nowym terytorium dla obecnego monarchy, który przeprowadzał tam misje książęce w latach 2002 i 2011, jeszcze przed objęciem tronu.
Wizyta w obiektach astronomicznych
Jednym z najważniejszych punktów podróży, pierwotnie zaplanowanej na 2020 rok i przełożonej z powodu pandemii COVID-19, będzie środowa wizyta w obiektach obserwacyjnych Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO). Ta międzynarodowa organizacja astronomiczna została współzałożona przez Belgię i odgrywa kluczową rolę w europejskich badaniach kosmicznych.
Para królewska udaje się na wysokość ponad 3000 metrów nad poziomem morza w pustynię Atacama, gdzie zwiedzą obserwatorium Paranal. Obiekt ten mieści Very Large Telescope (VLT), złożony z czterech teleskopów wyposażonych w lustra o średnicy 8,2 metra każde, działający od 1999 roku. Monarchowie odwiedzą również miejsce budowy E-ELT (European Extremely Large Telescope), który według ESO ma stać się „największym okiem zwróconym ku niebu” dzięki lustru o średnicy 39 metrów.
Program obejmuje także wizytę w obiekcie Speculoos Uniwersytetu w Liège. Ten projekt wykorzystuje sieć sześciu robotycznych teleskopów, z których cztery znajdują się w Paranal, do poszukiwania skalistych planet wokół najchłodniejszych gwiazd w naszym sąsiedztwie kosmicznym.
Dziedzictwo uchodźców z czasów dyktatury
Znaczącą część wizyty poświęcono kwestii przyjęcia mieszkańców Chile uciekających przed dyktaturą ustanowioną przez generała Augusto Pinocheta podczas przewrotu wojskowego 11 września 1973 roku. Tego dnia 106 osób ściganych przez juntę wojskową znalazło schronienie w rezydencji belgijskiego ambasadora w Chile. To początkowo spontaniczne gostinne przyjęcie zostało następnie wsparte przez rząd belgijski, umożliwiając bezpieczne opuszczenie kraju przez uchodźców.
W ciągu lat trwania dyktatury wojskowej, która utrzymywała się do 1990 roku, Belgia przyjęła około 5000 mieszkańców Chile uciekających przed reżimem Pinocheta. To historyczne wydarzenie pozostaje ważnym elementem stosunków belgijsko-chilijskich i będzie odpowiednio uhonorowane podczas królewskiej wizyty.
Wymiar gospodarczy współpracy
Aspekty ekonomiczne również znajdą swoje miejsce w programie wizyty. W 2024 roku Belgia wyeksportowała towary o wartości 645 milionów euro do Chile, jednocześnie importując chilijskie produkty za około 380 milionów euro. Te liczby świadczą o dynamicznie rozwijających się relacjach handlowych między oboma krajami.
W czwartek para królewska odwiedzi największą na świecie rafinerię litu należącą do firmy SQM w Antofagaście. Belgia, a szczególnie port w Antwerpii, stanowi kluczowy punkt wejścia do Europy dla SQM. Lit, określany mianem „ropy naftowej XXI wieku”, odgrywa zasadniczą rolę w produkcji baterii do samochodów elektrycznych, telefonów komórkowych i innych urządzeń elektronicznych. Chilijska firma współpracuje również z limburgską spółką Veldman, która wybudowała dla niej magazyn.
Skład delegacji
Wizytę królewską wspiera reprezentatywna delegacja obejmująca około dwudziestu przedsiębiorstw oraz dziesięciu przedstawicieli środowisk akademickich. W składzie oficjalnej delegacji znajdą się minister spraw zagranicznych Maxime Prévot, minister polityki naukowej Vanessa Matz, premier regionu brukselskiego Rudi Vervoort, premier Walonii Adrien Dolimont, premier Federacji Walonia-Bruksela Elisabeth Degryse oraz flamandzka minister portów Annick De Ridder.
Ta kompleksowa delegacja odzwierciedla wieloaspektowy charakter wizyty, która ma wzmocnić więzi w obszarach nauki, gospodarki i kultury między Belgią a Chile, otwierając nowy rozdział w stosunkach dyplomatycznych z regionem Ameryki Łacińskiej.
