Cztery związki zawodowe reprezentujące personel wojskowy wystosowały stanowczy protest w reakcji na decyzję rządu federalnego o powierzeniu żołnierzom zadań związanych z ochroną instalacji jądrowych. Nowe rozwiązanie, które wejdzie w życie 1 lipca, przewiduje zastąpienie funkcjonariuszy policji przez grupę 200-300 żołnierzy odpowiedzialnych za zabezpieczenie elektrowni atomowych w Tihange i Doel.
Porozumienie ma na celu uwolnienie około 200 policjantów, którzy będą mogli zostać przesunięci do wzmocnienia bezpieczeństwa w Brukseli oraz innych regionach kraju. Analogiczne rozwiązania zostaną wdrożone w obiektach jądrowych w Mol, Geel i Dessel od 1 grudnia, natomiast w Instytucie Radioelementów w Fleurus od 1 kwietnia 2026 roku. Docelowo, w perspektywie dwóch lat, obowiązki te ma przejąć tworzona rezerwa terytorialna.
Dysproporcje w warunkach służby
Przedstawiciele organizacji związkowych, którzy zostali przyjęci indywidualnie przez ministra obrony Francken, wskazują na znaczące różnice w warunkach pracy między korpusem policyjnym a wojskowym. Wspólny komunikat czterech organizacji – CGPM, CGSP, CSC oraz SLFP – podkreśla, że przedstawiony przez rząd pakiet kompensacyjny nie odzwierciedla specyfiki zawodu wojskowego i nie eliminuje dysproporcji w statusie prawnym różnych służb bezpieczeństwa.
Boris Morenville z SLFP-Obrona zaznaczył, że jedność związkowa pozostaje nienaruszona mimo prób rozdzielenia organizacji przez ministra. Związkowcy wyrazili również krytykę wobec braku informacji o porozumieniu współpracy podpisanym z ministrem spraw wewnętrznych.
Charakterystyka statusu prawnego wojskowych
Związki zawodowe opisują status prawny personelu wojskowego jako jeden z najbardziej niedowartościowanych w całym sektorze publicznym. Organizacje te charakteryzują obecną sytuację jako formę pracy przymusowej, wskazując, że żołnierze wykonują przeciętnie ponad 66 godzin pracy tygodniowo oraz akumulują równowartość siedmiu dodatkowych lat służby w trakcie całej kariery zawodowej, nie otrzymując przy tym jakiejkolwiek rekompensaty czasowej lub finansowej.
Związkowcy argumentują, że planowane przez rząd federalny reformy jedynie pogłębią problemy personelu wojskowego. Szczególną krytykę budzi stopniowe podnoszenie wieku emerytalnego z 56 do 67 lat, rozpoczynające się w 2026 roku, oraz eliminacja zabezpieczeń w przypadku długotrwałej niezdolności do pracy. Te rozwiązania, zdaniem związków, całkowicie pomijają specyfikę zawodu wojskowego.
Ograniczenia prawne i zawodowe personelu wojskowego
Fundamentalną różnicą między służbami pozostaje zakaz prowadzenia strajków przez personel wojskowy, w przeciwieństwie do innych formacji bezpieczeństwa. Ta sytuacja sprawia, że żołnierze są bardziej podatni na nadużycia niż pracownicy cywilni. Dodatkowo, miejsce służby może być zmieniane wielokrotnie w trakcie kariery w sposób obligatoryjny i jednostronny, co stanowi dodatkowe obciążenie dla personelu wojskowego.
Związki postulują wprowadzenie maksymalnych standardów dobrostanu dla personelu obrony narodowej oraz dostosowanie statusu wojskowego do norm obowiązujących w innych służbach bezpieczeństwa.
Reorganizacja systemu ochrony obiektów strategicznych
Dotychczas nadzór nad instalacjami jądrowymi sprawowała DAB, dyrekcja zabezpieczenia policji federalnej, która jednocześnie odpowiada za szereg innych zadań, włączając transport więźniów do instytucji sądowych oraz policję sądową. Jednak zasoby kadrowe tej jednostki okazują się nieadekwatne, co wymusza czasami angażowanie inspektorów do zadań normalnie przypisanych innym służbom.
W ramach porozumienia wielkanocnego koalicja Arizona ustaliła, że obrona narodowa, która otrzyma znaczące zwiększenie budżetu już w bieżącym roku w celu osiągnięcia celu wydatków obronnych na poziomie 2 procent PKB określonego przez NATO, będzie wspierać policję w ochronie obiektów jądrowych. Rozwiązanie to nawiązuje do precedensu z 2016 roku, gdy żołnierze przeprowadzali patrole uliczne.
Rząd planuje również finalizację do końca roku prac nad kodeksem obrony, którego zadaniem będzie precyzyjne określenie zasad zaangażowania sił zbrojnych, szczególnie w kontekście użycia siły w sytuacjach innych niż konflikt zbrojny. Projekt zostanie przedstawiony parlamentowi w 2026 roku.
