Publiczny nadawca RTBF wystąpił z roszczeniem odszkodowawczym w wysokości 2,4 miliona euro wobec firm G4S, Securitas, Securis oraz ich federacji Arxia za szkody wynikające z nielegalnego kartelu cenowego. Roszczenie dotyczy zawyżonych kosztów usług ochroniarskich ponoszonych przez nadawcę w latach 2008-2020, kiedy przedsiębiorstwa te manipulowały cenami poprzez skoordynowane działania antykonkurencyjne.
Podstawą prawną żądania odszkodowania jest wyrok Belgijskiego Urzędu ds. Konkurencji z lipca 2024 roku, który nałożył na trzy firmy łączną karę w wysokości 47 milionów euro za manipulację cenową, przekręcanie przetargów publicznych oraz zawieranie porozumień o niewywodzeniu pracowników. Te praktyki antykonkurencyjne doprowadziły do sztucznego zawyżenia kosztów usług ochroniarskich na całym belgijskim rynku, szkodząc zarówno instytucjom publicznym, jak i przedsiębiorstwom prywatnym.
Strategia negocjacyjna i perspektywy sądowe
Prezes RTBF Jean-Paul Philippot przedstawił w liście z końca marca propozycję polubownego załatwienia sprawy, warunkiem której jest uznanie wysokości szkód przez firmy ochroniarskie. Publiczny nadawca zawarł w korespondencji ultimatum – w przypadku braku porozumienia pozasądowego sprawa zostanie skierowana do sądu, co może oznaczać wyższe koszty i dodatkowe komplikacje prawne dla pozwanych przedsiębiorstw.
Ta strategia negocjacyjna odzwierciedla pragmatyczne podejście RTBF do dochodzenia odszkodowania, preferując szybkie rozwiązanie konfliktu przy jednoczesnym zachowaniu możliwości eskalacji sporu. Publiczny charakter nadawcy oraz dostępność szczegółowej dokumentacji kontraktowej z okresu objętego zmową wzmacniają pozycję procesową RTBF w ewentualnym postępowaniu sądowym.
Szersze skutki dla rynku ochrony
Sprawa RTBF stanowi jedynie początek szerszej fali roszczeń odszkodowawczych wymierzonych w uczestników kartelu ochroniarskiego. Specjalistyczne firmy Deminor i Litfin, zajmujące się finansowaniem sporów sądowych, przygotowują pozwy zbiorowe w imieniu innych przedsiębiorstw i instytucji poszkodowanych przez antykonkurencyjne praktyki. Analitycy szacują, że łączne szkody poniesione przez klientów trzech firm mogą przekroczyć 800 milionów euro, co czyni tę sprawę jedną z największych w historii belgijskiego prawa konkurencji.
Securitas, jako jedyna z pozwanych firm, wydała publiczne oświadczenie w tej sprawie, podkreślając wprowadzenie korekt w swoich praktikach biznesowych oraz wdrożenie polityki zerowej tolerancji w kwestiach etycznych. Ta proaktywna komunikacja może stanowić element strategii minimalizowania reputacyjnych szkód oraz przygotowania do negocjacji ugodowych z poszkodowanymi klientami.
Mechanizmy kontroli konkurencji
Sprawa kartelu ochroniarskiego ilustruje skuteczność nowych mechanizmów nadzoru konkurencji wprowadzonych przez Belgijski Urząd ds. Konkurencji oraz rosnącą świadomość prawną przedsiębiorstw w zakresie dochodzenia roszczeń za praktyki antykonkurencyjne. Wysokość nałożonych kar finansowych oraz perspektywa dalszych odszkodowań prywatnych tworzą silny mechanizm odstraszający dla potencjalnych uczestników przyszłych porozumień ograniczających konkurencję.
Ewolucja tej sprawy będzie uważnie obserwowana przez prawników specjalizujących się w prawie konkurencji oraz przez przedsiębiorców oceniających ryzyko związane z uczestnictwem w praktykach ograniczających konkurencję. Precedens utworzony przez sprawę RTBF może zachęcić inne podmioty poszkodowane przez kartele do bardziej aktywnego dochodzenia swoich praw, przyczyniając się do wzmocnienia kultury przestrzegania zasad konkurencji w belgijskiej gospodarce.
