Minister budżetu federalnego Vincent Van Peteghem (CD&V) wystąpił we wtorek w komisji parlamentarnej w obronie założeń budżetowych koalicji Arizona, odpierając zarzuty Trybunału Obrachunkowego i opozycji dotyczące nadmiernego optymizmu w szacowaniu efektów zwrotnych reform.
Kontrowersja wokół efektów zwrotnych
Trybunał Obrachunkowy wyraził w swojej opinii o budżecie 2025 i wieloletniej projekcji budżetowej krytyczne stanowisko wobec efektów zwrotnych, jakich rząd oczekuje od swoich reform. Zespół De Wevera przewiduje 8 miliardów euro wpływów dzięki tworzeniu miejsc pracy i wynikającej z tego redukcji wydatków.
Według Trybunału efekty te są „znacznie przeszacowane”. Doradca przesłuchiwany w zeszłym tygodniu w komisji ocenił nawet, że ostrożność nakazuje nieprzyjmowanie efektów zwrotnych do kalkulacji budżetowych.
Van Peteghem odrzucił te zastrzeżenia, określając je jako „nadmierny konserwatyzm budżetowy”. Minister przypomniał, że poprzedni rząd również uwzględniał efekty zwrotne w swoich obliczeniach. Komisja Europejska uznała wprawdzie, że oczekiwania Arizona są optymistyczne, ale nie odmówiła ich uwzględnienia przy ocenie belgijskiej trajektorii budżetowej.
Cel zatrudnieniowy na 2029 rok
Rząd zakłada podniesienie wskaźnika zatrudnienia do 78% do 2029 roku, czyli końca kadencji. Minister ocenił ten cel jako „osiągalny”, podkreślając jednocześnie konieczność znacznych wysiłków. „Przy każdym sporządzaniu budżetu będzie przeprowadzana krytyczna ocena” – zapewnił Van Peteghem.
Strategia naprawy finansów publicznych
Koalicja Arizona wyznaczyła sobie zadanie naprawy finansów publicznych Belgii, objętej europejską procedurą nadmiernego deficytu. Komisja Europejska zgodziła się na rozłożenie tego wysiłku na siedem lat zamiast czterech.
Redukcja deficytu budżetowego do 3% PKB stanowi jedynie etap pośredni. „Ostatecznie będziemy musieli ewoluować w kierunku deficytu znacznie niższego” – podkreślił minister budżetu.
Reakcja opozycji
Opozycja, zarówno francuskojęzyczna (głównie PS), jak i niderlandzka (z Open VLD), wyraża obawy związane z budżetem federalnym, który ich zdaniem zmierza w kierunku „komunitaryzmu”. Krytyka koncentruje się na zarzutach, że polityka budżetowa jest napędzana ideologią N-VA i może szkodzić Walonii oraz Brukselom.
Implikacje ekonomiczne
Kontrowersje wokół założeń budżetowych Arizona odzwierciedlają fundamentalne różnice w podejściu do polityki fiskalnej:
Stanowisko rządu:
- Optymistyczne prognozowanie efektów reform strukturalnych
- Zakładanie pozytywnych skutków wzrostu zatrudnienia
- Rozłożenie konsolidacji fiskalnej na dłuższy okres
Zastrzeżenia krytyków:
- Ryzyko nieosiągnięcia zakładanych wpływów
- Potrzeba bardziej konserwatywnych szacunków
- Obawy o regionalny wymiar reform
Perspektywy realizacji
Skuteczność strategii budżetowej Arizona będzie zależała od rzeczywistego wpływu reform na rynek pracy i wzrost gospodarczy. Minister Van Peteghem zapewnił o regularnym monitorowaniu postępów i gotowości do wprowadzenia dodatkowych środków w przypadku nieosiągnięcia założonych celów.
Długoterminowy charakter naprawy finansów publicznych oznacza, że ostateczna ocena skuteczności przyjętej strategii będzie możliwa dopiero po kilku latach realizacji założonych reform strukturalnych.
