Organizacja Narodów Zjednoczonych oraz Globalne Przymierze na rzecz Szczepionek (Gavi) biją na alarm w związku z rosnącą liczbą przypadków chorób, którym można zapobiec dzięki szczepieniom. Niepokojący trend dotyczy szczególnie odry, zapalenia opon mózgowych oraz żółtej gorączki, które w ostatnich latach notują znaczący wzrost zachorowań.
Globalne zagrożenie zdrowotne w kontekście cięć finansowych
„Szczepionki uratowały ponad 150 milionów istnień ludzkich w ciągu ostatnich pięciu dekad” – podkreślił dyrektor generalny Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), Tedros Adhanom Ghebreyesus, podczas obchodów światowego tygodnia szczepień. Jednocześnie zaznaczył, że „cięcia finansowe dotykające globalną ochronę zdrowia stawiają te z trudem wypracowane postępy w niebezpieczeństwie.”
Według dyrektora WHO, epidemie chorób, którym można zapobiec dzięki szczepieniom, nasilają się na całym świecie, co nie tylko zagraża życiu ludzkiemu, ale również naraża państwa na coraz większe koszty leczenia tych chorób i reagowania na epidemie.
Odra: szczególnie niebezpieczny powrót
WHO, UNICEF oraz Gavi we wspólnym komunikacie wyrażają szczególne zaniepokojenie „niebezpiecznym powrotem odry”. Liczba przypadków systematycznie rośnie od 2021 roku, osiągając szacunkową wartość 10,3 miliona zachorowań w 2023 roku, co stanowi wzrost o 20% w porównaniu z rokiem 2022. Eksperci przewidują, że ta tendencja wzrostowa najprawdopodobniej utrzymała się do chwili obecnej.
W ciągu ostatnich 12 miesięcy przypadki odry zgłosiło 138 krajów, z czego 61 doświadcza znaczących epidemii. Jest to najwyższa liczba od 2019 roku, co wskazuje na poważny regres w walce z tą chorobą.
Wzrost innych chorób zakaźnych
Nie tylko odra stanowi rosnące zagrożenie. Przypadki zapalenia opon mózgowych oraz żółtej gorączki również znacząco wzrosły w Afryce w 2024 roku. Te niepokojące trendy pojawiają się w złożonym kontekście globalnym.
Kontekst polityczny i społeczny
Wspólny komunikat organizacji międzynarodowych wskazuje na kilka kluczowych czynników przyczyniających się do pogorszenia sytuacji epidemiologicznej:
- Nasilona dezinformacja na temat szczepionek
- Mnożące się kryzysy humanitarne
- Wzrost demograficzny
- Cięcia budżetowe w obszarze zdrowia publicznego
Dokument nie odnosi się bezpośrednio do decyzji Stanów Zjednoczonych o znacznym ograniczeniu pomocy zagranicznej, jednak w kontekście globalnych cięć finansowych jest to istotny czynnik wpływający na dostępność programów szczepień w krajach rozwijających się.
Implikacje polityczne
Sytuacja ta stawia przed decydentami politycznymi na całym świecie poważne wyzwania dotyczące priorytetyzacji wydatków publicznych na zdrowie. Rosnące zagrożenie chorobami zakaźnymi może w przyszłości wymagać znacznie większych nakładów na walkę z epidemiami niż koszty programów profilaktycznych, co podważa ekonomiczną racjonalność obecnych cięć budżetowych.
Międzynarodowe organizacje apelują o przywrócenie finansowania programów szczepień jako fundamentalnej inwestycji w bezpieczeństwo zdrowotne na poziomie globalnym.
