Liczne pytania dotyczące inwestycji w obronność oraz sposobu ich finansowania pozostawały bez odpowiedzi podczas środowego posiedzenia Izby Reprezentantów.
W wielkanocnym porozumieniu rząd potwierdził, że norma NATO zakładająca przeznaczenie 2% PKB na obronność zostanie osiągnięta jeszcze w tym roku. Belgia, należąca do grona państw członkowskich niewywiązujących się z zobowiązań sojuszniczych, zamierza nadrobić zaległości przed czerwcowym szczytem w Hadze, podobnie jak Hiszpania czy Włochy.
Znaczący wysiłek budżetowy i brak konkretów
Wysiłek budżetowy jest znaczący, a opozycja próbowała uzyskać więcej informacji podczas środowego posiedzenia komisji obrony. Posłowie opozycyjni pozostali jednak bez satysfakcjonujących odpowiedzi, podczas gdy niektóre doniesienia prasowe wspominają o 5 miliardach euro, które mogłyby pozostać bez pokrycia finansowego do końca kadencji.
Minister nie przedstawił szczegółowych danych budżetowych dotyczących planowanych działań. Informacje te mają zostać ujawnione w nadchodzących dniach, wraz z przedstawieniem budżetu. Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami, utworzony zostanie fundusz obronny, za którego powołanie odpowiada minister finansów Jan Jambon.
Fundusz obronny jako narzędzie finansowania
Według deklaracji, fundusz ma rozpocząć działalność przed 1 lipca i umożliwi realizację „strategicznych inwestycji w zaawansowane technologie, innowacje i przemysł”, co w efekcie ma doprowadzić do zbudowania „nowoczesnego ekosystemu obronnego” – jak określił to minister obrony Theo Francken.
Kwestia klasyfikacji wydatków według kryteriów NATO
Wśród nierozstrzygniętych kwestii pozostaje problem klasyfikacji wydatków, które mogą być uwzględniane w obliczeniach NATO. Inwestycje regionalne zasadniczo nie są wliczane do tego bilansu, co oznacza, że znaczące udziały publiczne w przemyśle obronnym, szczególnie istotne w Walonii, nie zostaną zaliczone do wymaganego wskaźnika.
Z drugiej strony, modernizacja infrastruktury może zostać uwzględniona w kalkulacjach, o ile przyczynia się do zwiększenia mobilności wojskowej (jak na przykład budowa mostu czy nabrzeża).
Analiza kontekstu politycznego
Zobowiązanie Belgii do osiągnięcia progu 2% PKB na obronność wpisuje się w szerszy kontekst geopolityczny, w którym państwa członkowskie NATO odczuwają rosnącą presję na wzmocnienie potencjału obronnego. Szczególnie istotny jest tutaj wpływ trwających konfliktów zbrojnych na wschodniej flance Sojuszu oraz zmieniająca się dynamika relacji transatlantyckich.
Brak przejrzystości w kwestii finansowania tych zobowiązań stwarza jednak poważne wyzwania polityczne dla rządu, który musi zbilansować wymogi sojusznicze z krajowymi ograniczeniami budżetowymi i możliwymi reakcjami społecznymi na zwiększone wydatki w sektorze obronnym.
