Komisja Europejska ogłosiła w piątek, że zatwierdza system wsparcia dla przedłużenia o dziesięć lat działalności reaktorów jądrowych Doel 4 i Tihange 3.
Ośmiomiesięczny proces oceny
Belgia poinformowała Komisję Europejską o zamiarze wsparcia przedłużenia funkcjonowania dwóch reaktorów jądrowych w czerwcu 2024 roku. W lipcu Komisja zdecydowała o wszczęciu szczegółowego dochodzenia w tej sprawie.
Jej wątpliwości dotyczyły m.in. struktury systemu wsparcia zapewniającego rentowność inwestycji dla Electrabel, spółki zależnej Engie, oraz dla Luminus, który posiada 10,2 procent udziałów w obu reaktorach. Komisja analizowała również zasady finansowania oraz przeniesienie ryzyka związanego z odpadami nuklearnymi z Engie na państwo.
W ramach zabezpieczenia rentowności przedłużenia eksploatacji podjęto środki mające na celu ograniczenie pomocy publicznej do poziomu pokrywającego jedynie deficyt finansowy projektu.
Niezależny podmiot zajmie się sprzedażą energii
W wyniku negocjacji pomiędzy Belgią a Komisją Europejską zmieniono część warunków wsparcia publicznego. Zmiany obejmują głównie sposób sprzedaży energii elektrycznej wytwarzanej przez przedłużone reaktory.
Rząd ogłosił przetarg na wybór niezależnego podmiotu, który zajmie się sprzedażą tej energii na rynku. Dodatkowe mechanizmy kontroli zostały przewidziane na wypadek, gdyby Engie brało udział w przetargu i go wygrało. To niezależny operator będzie decydował o konieczności zmniejszenia produkcji energii w przypadku niskich cen rynkowych, a system zachęt finansowych ma skłonić go do podejmowania takich decyzji, mimo gwarancji dochodów, jakie posiada.
Dodatkowo wzmocniono mechanizm „pain & gain”, który pozwala na podział ryzyka między belgijskie państwo a Engie i Luminus w zależności od zmian cen rynkowych. Ograniczono także gwarancję płynności operacyjnej, aby zminimalizować obciążenie budżetu państwa w przypadku nieprzewidzianych awarii.
Komisja rozwiewa wątpliwości
Po wyjaśnieniach ze strony Belgii i wprowadzeniu zmian w systemie wsparcia, Komisja uznała, że pomoc publiczna jest konieczna, adekwatna i proporcjonalna, ponieważ została ograniczona do minimum niezbędnego do realizacji projektu, a zakłócenia konkurencji wynikające z tej decyzji zostały zredukowane do minimum.
Źródło unijne podkreśliło, że początkowe wątpliwości zostały rozwiane i że współpraca między Komisją a rządem belgijskim przebiegła pomyślnie.
Jeśli chodzi o ewentualne przedłużenie eksploatacji tych reaktorów o kolejne 20 lat lub budowę nowych elektrowni jądrowych, jak zakłada rząd Arizona, decyzja Komisji w tej sprawie nie zostanie podważona. Belgia będzie jednak musiała przedstawić nową analizę i złożyć kolejne zgłoszenie do Komisji Europejskiej.
