Minister obrony Theo Francken (N-VA) zapowiada szybkie utworzenie nowego funduszu obronnego, który nie będzie opierał się wyłącznie na jednorazowych wpłatach. Jego zdaniem fundusz ma pomóc w budowie „ekosystemu” wokół sektora obronnego i powinien zostać uruchomiony w najbliższym czasie.
Symboliczne rozpoczęcie pracy nowego ministra
Podczas pierwszego posiedzenia komisji obrony, w którym Francken wziął udział jako minister, otrzymał symboliczny prezent od Christophe’a Lacroix (PS) – biografię Winstona Churchilla. Było to wyraźne nawiązanie do obecnej napiętej sytuacji geopolitycznej. Lacroix wspomniał także, że w 2014 roku sam otrzymał gratulacje od Franckena, gdy został ministrem w rządzie Walonii.
Cel: zwiększenie budżetu obronnego
Nowy fundusz ma wspierać realizację zobowiązań Belgii wobec NATO – podniesienie budżetu obronnego do 2% PKB do 2029 roku i do 2,5% do 2034 roku. Będzie on funkcjonował jako spółka zależna od federalnej spółki inwestycyjnej SFPIM i obejmować różne strategiczne udziały należące do państwa.
Źródła finansowania: dywidendy i sprzedaż akcji
Plan zakłada utrzymanie strategicznych udziałów, które będą generować dywidendy, natomiast mniej kluczowe aktywa mają zostać sprzedane. Francken nie zdradził szczegółów na temat konkretnych firm, ponieważ niektóre z nich są notowane na giełdzie. Pierwsze wpływy do funduszu są przewidziane jeszcze na koniec tego roku, dlatego jego uruchomienie ma nastąpić jak najszybciej.
Priorytetowe wydatki
Około 90% środków funduszu ma zostać przeznaczone na strategiczne zakupy, takie jak dodatkowe myśliwce F-35 i amunicja. Pozostałe 10% zostanie zainwestowane w rozwój przemysłu obronnego. Francken podkreślił, że ekosystem związany z tym sektorem istnieje już w Walonii, ale nie w północnej części kraju, co wymaga zmian.
Dodatkowe środki na obronność
Oprócz funduszu rząd przeznaczy dodatkowy miliard euro na finansowanie obronności. Część tej kwoty ma pokryć wcześniejsze niedobory w planie STAR, a reszta stanowi nową inwestycję. W 2025 roku suma ta wyniesie 770 mln euro, a w 2029 roku wzrośnie do 996 mln euro.
W przybliżeniu budżet obronny Belgii ma wzrosnąć z 8 do 12 miliardów euro. Z tej kwoty 1 miliard euro pochodzi z budżetu państwa, a kolejne 3 miliardy mają być zapewnione przez fundusz obronny.
Czy to wystarczy?
Pomimo tych ambitnych planów, nie jest pewne, czy Belgia spełni rosnące międzynarodowe oczekiwania dotyczące wydatków na obronność. Minister Francken nie odniósł się szczegółowo do tego zagadnienia, ale przyznał, że sytuacja geopolityczna wymaga szczególnej uwagi. Posłowie przypomnieli mu również, że rosnące PKB kraju może oznaczać konieczność zwiększenia budżetu, aby spełnić wymagany procentowy udział wydatków na obronność.
