Rząd koalicji Arizona, kierowany przez premiera Barta De Wevera, zaprezentował kompleksową strategię reformy wymiaru sprawiedliwości. Główne cele to zwiększenie środków na funkcjonowanie systemu, poprawa ochrony ofiar, rozszerzenie praw represyjnych oraz walka z przestępczością zorganizowaną i przepełnieniem więzień.
Surowsze prawo dla przestępców i lepsza ochrona ofiar
Zaostrzenie kar dla recydywistów i sprawców przemocy
Rząd zamierza wdrożyć politykę „zero tolerancji” wobec przemocy i gróźb skierowanych do osób pełniących funkcje publiczne, takich jak policjanci, strażacy, ratownicy medyczni czy nauczyciele.
Dla recydywistów podwyższono minimalny czas odbywania kary:
- Do dwóch trzecich wyroku dla większości przestępców.
- Do czterech piątych dla sprawców najcięższych przestępstw.
Wsparcie dla ofiar przestępstw seksualnych
Rząd chce poprawić dostęp ofiar do informacji i dokumentacji sądowej oraz skrócić czas oczekiwania na decyzje sądowe. Dodatkowo planowane jest zwiększenie liczby specjalistów zajmujących się przestępstwami seksualnymi. Dla sprawców narażonych na wysokie ryzyko recydywy możliwe będzie nałożenie prawnego zakazu kontaktu z osobami nieletnimi.
Nowe środki nadzoru – casier judiciaire i elektroniczne monitorowanie
Planowane jest rozszerzenie danych zawartych w rejestrze skazań. W przypadku wyroków z zakazem konsumpcji alkoholu lub narkotyków, do elektronicznych bransoletek ma zostać dodany system monitorowania tych substancji. Sabotaż lub zerwanie bransoletki monitorującej będzie uznawane za przestępstwo.
Walka z przestępczością zorganizowaną i finansową
Rząd zamierza powołać w prokuraturze sekcję ds. przestępczości finansowej, skoncentrowaną na walce z oszustwami podatkowymi i korupcją. Nowelizacje Kodeksu karnego przewidują także surowsze kary za udział w organizacjach przestępczych, handel narkotykami i bronią, a także wykorzystanie nieletnich przez grupy przestępcze.
Rząd chce również umożliwić sędziom nakładanie obowiązku finansowego udziału skazanych w kosztach ich pobytu w zakładzie karnym.
Polityka migracyjna i terroryzm
Odebranie obywatelstwa i deportacje
Osoby skazane za poważne przestępstwa, takie jak udział w przestępczości zorganizowanej lub terroryzm, mogą stracić obywatelstwo belgijskie, jeśli spełnione są trzy warunki:
- Przestępstwo miało charakter decydujący lub kierowniczy.
- Wyrok wynosi ponad pięć lat więzienia.
- Osoba uzyskała obywatelstwo w ciągu ostatnich 15 lat.
Rząd chce również zapobiec powrotowi na teren Belgii osób zaangażowanych w działania terrorystyczne. Osoby przebywające w kraju nielegalnie, a uznane za zagrażające bezpieczeństwu, mają być szybko osadzane w zamkniętych ośrodkach i deportowane.
Nowy plan strategiczny dla więzień
Zwiększenie liczby miejsc i poprawa warunków
Rząd opracuje nowy plan (Masterplan IV), który zakłada zwiększenie pojemności zakładów karnych poprzez budowę modułowych obiektów. Ma to rozwiązać problem chronicznego przepełnienia więzień, za który Belgia była wielokrotnie karana przez sądy.
Planuje się również możliwość zawierania umów z innymi krajami europejskimi w celu wynajmu miejsc w ich zakładach karnych. Tego rodzaju współpraca miała już miejsce w latach 2010–2016, kiedy to belgijscy więźniowie odbywali kary w holenderskiej placówce w Tilburgu.
Reorganizacja infrastruktury i praca sądów
Optymalizacja budynków sądowych
Celem rządu jest zmniejszenie liczby nieruchomości należących do wymiaru sprawiedliwości, a uzyskane środki mają być przeznaczone na modernizację istniejących obiektów, takich jak pałace sprawiedliwości.
Lepsza synchronizacja pracy sądów i cyfryzacja
Rząd planuje dalszą cyfryzację sądownictwa oraz zwiększenie atrakcyjności zawodu sędziego poprzez wprowadzenie nowych mechanizmów oceny i kontroli magistratów. Jednocześnie podkreśla potrzebę zapewnienia autonomii zarządzania wymiarem sprawiedliwości jako „efektywnego i dostępnego usługodawcy”.
Inne zmiany legislacyjne
- Obniżenie wieku obowiązku szkolnego: Wiek rozpoczęcia edukacji obowiązkowej ma zostać obniżony z pięciu do trzech lat.
- Ramowe przepisy dla uznawania wspólnot religijnych: Nowe prawo ma ujednolicić warunki prawne dotyczące działalności związków wyznaniowych.
- Nowa kategoria przestępstwa – „homicide routier”: Rząd chce wprowadzić pojęcie „zabójstwa drogowego” do Kodeksu karnego, co pozwoli na surowsze kary dla kierowców, którzy spowodują śmierć pod wpływem alkoholu lub narkotyków.
Reforma wymiaru sprawiedliwości, proponowana przez rząd De Wevera, ma na celu nie tylko poprawę bezpieczeństwa, ale także zwiększenie zaufania obywateli do systemu prawnego.
