Decyzja belgijskiego Trybunału Konstytucyjnego na nowo otwiera debatę nad zniesieniem przedłużonych terminów składania deklaracji VAT. Reforma, planowana na maj 2025 roku, zakłada usunięcie możliwości przesunięcia terminu składania deklaracji, jeśli przypada on na weekend lub dzień świąteczny. Wyrok Trybunału wskazuje jednak na potencjalne naruszenie zasady równości, co może wymusić ponowne rozważenie planowanych zmian.
Zniesienie elastyczności w terminach
Dotychczasowe przepisy przewidywały, że jeśli ostateczny termin składania deklaracji przypadał na dzień wolny od pracy, podatnicy mogli złożyć dokumenty w pierwszym dniu roboczym po terminie. Ta tolerancja administracyjna była korzystna zwłaszcza dla mniejszych firm, które nie dysponują zaawansowanymi systemami księgowymi. Reforma ma jednak znieść tę możliwość, wprowadzając jednolity termin, bez względu na dzień tygodnia.
Zmiana ta, według planów, ma uprościć system i ujednolicić procedury. Niemniej jednak, brak elastyczności budzi obawy przedsiębiorców, szczególnie tych działających w sektorze MŚP, którzy wskazują na dodatkowe trudności organizacyjne i ryzyko kar finansowych za opóźnienia.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego a zasada równości
Trybunał Konstytucyjny w niedawnym orzeczeniu wskazał, że brak przedłużenia terminu, gdy przypada on na dzień wolny, może naruszać zasadę równości zapisaną w Konstytucji. Choć wyrok dotyczył innego obszaru prawa administracyjnego, to jego przesłanie ma zastosowanie również w przypadku podatków. Trybunał uznał, że podatnicy, których terminy przypadną na dzień roboczy, znajdują się w lepszej sytuacji niż ci, których terminy kolidują z dniami wolnymi, co prowadzi do nierówności.
W kontekście VAT zasada równości wydaje się kluczowa, ponieważ jednolite terminy, choć formalnie sprawiedliwe, w praktyce mogą być bardziej obciążające dla części podatników. Dla mniejszych firm, które już teraz zmagają się z dużą liczbą obowiązków administracyjnych, zmiana może oznaczać dodatkowe trudności.
Wpływ na podatników i przedsiębiorstwa
Eksperci wskazują, że reforma może wpłynąć szczególnie negatywnie na przedsiębiorstwa, które działają z ograniczonymi zasobami administracyjnymi. Brak elastyczności w terminach może prowadzić do zwiększenia liczby kar finansowych za opóźnienia, co dla niektórych firm może być trudne do udźwignięcia.
Z drugiej strony, zwolennicy zmian podkreślają, że ujednolicenie zasad uprości system podatkowy i pozwoli na bardziej przejrzyste zarządzanie procedurami. Podatnicy będą musieli jednak dostosować swoje działania, aby sprostać nowym wymaganiom.
Przyszłość reformy pod znakiem zapytania
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego może zmusić ustawodawców do ponownego przeanalizowania planowanych zmian w systemie VAT. Kluczowe pytanie brzmi, czy reforma jest zgodna z zasadą proporcjonalności i równości, czy też wymaga dostosowania, aby lepiej uwzględnić potrzeby podatników.
Decyzje podejmowane w najbliższych miesiącach będą miały dalekosiężne konsekwencje dla belgijskiego systemu podatkowego. Reforma, której celem było uproszczenie procedur, staje się przedmiotem debaty, która z jednej strony dotyczy sprawiedliwości wobec podatników, a z drugiej strony efektywności administracji publicznej.
