Ponad 40 tysięcy budynków i 3 tysiące drzew w Brukseli zostało uznanych za wyjątkowe i wpisanych na listę dziedzictwa architektonicznego. Decyzję tę podjęto na mocy rozporządzenia z 4 kwietnia 2024 roku, które zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym 19 sierpnia. Działanie to jest wynikiem obowiązku nałożonego przez Kodeks Brukselskiego Zagospodarowania Przestrzennego (CoBAT). Wiele osób nie zdaje sobie jednak sprawy, że ich nieruchomość znalazła się na tej liście. Jak to sprawdzić i co to oznacza dla właścicieli?
Które budynki zostały uwzględnione?
Lista obejmuje różnorodne budynki – od tych najstarszych, wybudowanych przed 1932 rokiem, po bardziej współczesne obiekty, które uznano za wyróżniające się pod względem architektonicznym. Na liście znalazły się m.in. nowoczesne wieżowce, takie jak Tour Louise (znana również jako Tour Generali) oraz IT Tower.
Kryteria kwalifikacji budynków do rejestru pozostają jednak niejasne. Jak zauważa mecenas Ilias Najem, specjalista w zakresie prawa nieruchomości, „rozporządzenia publikujące listę nie precyzują, dlaczego konkretny budynek został wpisany. Brak takiego uzasadnienia rodzi niepewność prawną dla właścicieli”. Co więcej, wielu właścicieli nie zostało indywidualnie poinformowanych o wpisie, co dodatkowo zwiększa ich obawy.
Jak sprawdzić, czy Twoja nieruchomość jest na liście?
Aby zweryfikować, czy Twój budynek znajduje się na liście, można skorzystać ze specjalnej wyszukiwarki online. Wystarczy wprowadzić adres nieruchomości, aby sprawdzić jej status.
Jakie są konsekwencje wpisu na listę?
Wpisanie budynku na listę dziedzictwa architektonicznego ma przede wszystkim charakter informacyjny i nie nakłada bezpośredniej ochrony prawnej. Celem tej listy jest zwrócenie uwagi na wartość historyczną, architektoniczną lub przyrodniczą nieruchomości. W przeciwieństwie do formalnego uznania obiektu za zabytek czy wpisu na listę ochronną, budynki znajdujące się w rejestrze mogą być nadal poddawane istotnym modyfikacjom lub nawet wyburzane.
Jednak wpis wiąże się z dodatkowymi procedurami. Każdy projekt wymagający pozwolenia na budowę lub remont musi zostać poddany ocenie komisji konsultacyjnej. W niektórych przypadkach komisja może zwrócić się także o opinię do Królewskiej Komisji Zabytków i Krajobrazu. W efekcie proces uzyskania zgody na zmiany może być bardziej czasochłonny i wymagać lepiej przygotowanej dokumentacji.
Czy można odwołać się od decyzji?
Właściciele nieruchomości mieli możliwość złożenia odwołania do Rady Stanu, ale termin na to upłynął 18 października 2024 roku. Niestety, ze względu na brak indywidualnych powiadomień, wielu właścicieli nie wiedziało o tej możliwości. „Tylko nieliczni, którzy byli dobrze poinformowani, skorzystali z prawa do odwołania” – komentuje mecenas Najem. Decyzje podjęte w wyniku tych odwołań mogą stanowić ważny precedens w podobnych sprawach w przyszłości.
Co dalej?
Wpis na listę dziedzictwa architektonicznego w Brukseli to krok mający na celu ochronę wartościowych budynków i zwrócenie uwagi na ich znaczenie. Dla właścicieli oznacza to jednak dodatkowe formalności oraz potencjalne wydłużenie procedur związanych z modernizacją nieruchomości. Warto więc regularnie sprawdzać status swojego budynku i przygotowywać się na nowe wyzwania w zarządzaniu nieruchomościami.
