W Belgii obowiązuje zasada domniemanej zgody na dawstwo organów. Oznacza to, że każdy mieszkaniec kraju jest automatycznie uznawany za potencjalnego dawcę, o ile za życia nie wyraził sprzeciwu. To rozwiązanie, choć skuteczne w ratowaniu życia, budzi wiele pytań, szczególnie w kontekście udziału rodziny w procesie decyzyjnym.
Jak działa system dawstwa?
Zasada domniemanej zgody zakłada, że w przypadku braku formalnej deklaracji sprzeciwu, organy zmarłego mogą zostać pobrane do przeszczepu. Decyzję o zgodzie lub sprzeciwie można zarejestrować za pomocą trzech kanałów: przez platformę masante.be, w urzędzie gminy miejsca zamieszkania lub u lekarza pierwszego kontaktu. Proces jest prosty i pozwala na zmianę decyzji w dowolnym momencie.
Jeśli osoba nie złożyła deklaracji, lekarze mają prawo pobrać jej organy, nawet jeśli rodzina wyrazi sprzeciw. Choć bliscy zawsze są informowani o zamiarze pobrania organów, ich zdanie nie wpływa na decyzję medyczną. Eksperci podkreślają jednak, że rozmowa na temat dawstwa w gronie rodzinnym jest kluczowa. Pomaga to rozwiać wątpliwości i zmniejszyć stres w trudnym momencie.
Rosnąca liczba deklaracji
Coraz więcej Belgów decyduje się formalnie zadeklarować swoje stanowisko w sprawie dawstwa organów. Na koniec 2023 roku liczba osób wyrażających zgodę wyniosła prawie 480 tysięcy, podczas gdy około 200 tysięcy zadeklarowało sprzeciw. Wciąż jednak ponad 10 milionów mieszkańców kraju nie złożyło żadnej deklaracji, co oznacza, że są automatycznie uznawani za potencjalnych dawców.
Kto może być dawcą?
W Belgii akceptacja dawców została znacząco rozszerzona, co pozwala na pobieranie organów także od osób starszych, nawet powyżej 70. roku życia. Starsze organy są zazwyczaj przeznaczane dla starszych biorców, co optymalizuje proces przeszczepów i zwiększa dostępność narządów.
Najczęściej przeszczepianymi organami są nerki, które pozostają również najbardziej poszukiwanym narządem. Obecnie około 1.500 pacjentów w Belgii oczekuje na przeszczep, a kraj zajmuje drugie miejsce w Europie pod względem liczby przeprowadzanych transplantacji.
Dlaczego warto podjąć decyzję?
Decyzja o dawstwie organów to wybór, który może uratować życie innym. Brak formalnej deklaracji może prowadzić do trudnych emocjonalnie sytuacji dla rodzin zmarłych, dlatego eksperci zachęcają do wcześniejszego omówienia tego tematu z najbliższymi. Dzięki temu proces jest łatwiejszy zarówno dla bliskich, jak i dla lekarzy, którzy w trudnych momentach muszą podejmować szybkie decyzje.
System dawstwa organów w Belgii to przykład skutecznej współpracy między medycyną a społeczeństwem. Choć wymaga zaangażowania ze strony obywateli, efekty w postaci uratowanych żyć są nieocenione. Rozważenie i podjęcie świadomej decyzji w tej sprawie to krok, który warto zrobić już dziś.
