Nowy rok to czas na wprowadzanie zmian i podejmowanie nowych wyzwań. Obok klasycznych postanowień, takich jak zdrowsze odżywianie czy regularna aktywność fizyczna, coraz więcej osób postanawia ograniczyć czas spędzany przed ekranem smartfona. Czy rzeczywiście warto? Jak rozpoznać problematyczne korzystanie z telefonu i skutecznie zmniejszyć jego wpływ na codzienne życie? Oto odpowiedzi na najważniejsze pytania i kilka praktycznych wskazówek.
Smartfon – pomocne narzędzie czy niezdrowy nawyk?
Współczesny świat trudno sobie wyobrazić bez smartfonów. Ułatwiają pracę, kontakt z bliskimi, a także dostęp do informacji. Jednak coraz więcej osób zastanawia się, czy ich relacja z telefonem nie zaczyna przybierać niezdrowej formy.
Psycholog i psychoterapeuta Jory Deleuze zauważa, że problematyczne użytkowanie telefonów nie zawsze jest problemem samym w sobie. „Często nadmierne korzystanie z telefonu to objaw głębszych trudności, takich jak problemy w relacjach, stres czy brak równowagi w codziennym życiu” – podkreśla.
Deleuze unika nazywania nadmiernego użytkowania telefonów „uzależnieniem”, rezerwując ten termin dla substancji, które wywierają natychmiastowy toksyczny wpływ na organizm. W przypadku smartfonów mówi raczej o „zaburzeniach użytkowania” lub „problemowym korzystaniu”. Kluczowe pytanie brzmi: czy telefon ogranicza Twoją zdolność do normalnego funkcjonowania?
Kiedy telefon staje się problemem?
Nie ma określonej liczby godzin, po której użytkowanie telefonu można uznać za szkodliwe. „Sam czas spędzony przed ekranem nie jest decydujący – liczy się to, w jaki sposób wpływa on na inne aspekty życia” – wyjaśnia Deleuze. Problemy zaczynają się, gdy telefon przysłania inne aktywności, zaniedbujemy relacje społeczne, rezygnujemy z pasji lub cierpi na tym nasz sen.
Zdarza się, że to otoczenie pierwsze zauważa problem i daje nam sygnały, że coś jest nie tak. W takich przypadkach warto zastanowić się, co naprawdę chcemy osiągnąć, korzystając z telefonu. Czy staramy się uniknąć stresu? Czy szukamy rozrywki? A może zastępujemy czas spędzony na innych aktywnościach?
Jak odzyskać kontrolę nad czasem ekranowym?
Jeśli chcesz ograniczyć czas spędzany przed smartfonem, kluczowe jest wprowadzenie konkretnych nawyków i zmian. Oto kilka sprawdzonych sposobów:
- Wyłącz powiadomienia
Ogranicz rozpraszanie do minimum, dezaktywując powiadomienia z aplikacji. Wyznacz konkretne momenty w ciągu dnia na sprawdzanie wiadomości. - Rób świadome przerwy od telefonu
Wyłącz telefon, aktywuj tryb samolotowy lub zostaw urządzenie w innym pomieszczeniu na czas pracy, odpoczynku czy spotkań z bliskimi. - Ustaw limity czasowe na aplikacje
Skorzystaj z funkcji dostępnych w telefonach, które pomagają kontrolować czas spędzany na konkretnych platformach. - Unikaj telefonu zaraz po przebudzeniu
Poranek bez scrollowania może pozytywnie wpłynąć na nastrój i produktywność przez resztę dnia. - Usuń najbardziej angażujące aplikacje
Zastanów się, która aplikacja zabiera Ci najwięcej czasu, i rozważ jej usunięcie. Korzystanie z niej wyłącznie przez przeglądarkę internetową może zniechęcić do częstego zaglądania. - Zmień wygląd telefonu na mniej atrakcyjny
Aktywuj tryb czarno-biały, który redukuje stymulację wizualną i sprawia, że ekran przestaje być aż tak kuszący. - Skorzystaj z aplikacji wspierających minimalizm
Aplikacje, takie jak Opal (dla iPhone’ów) czy Minimalist Phone (dla Androida), mogą pomóc ograniczyć czas ekranowy, wprowadzając surowe interfejsy lub blokady czasowe.
Refleksja nad własnymi potrzebami
Deleuze podkreśla, że ograniczenie czasu spędzanego przed telefonem wymaga przede wszystkim świadomości własnych potrzeb. „Zadaj sobie pytanie: czy to, co robię na telefonie, naprawdę mi służy? Czy daje mi satysfakcję, czy raczej wywołuje frustrację?” – radzi. Wprowadzenie nawet drobnych zmian w nawykach może przynieść dużą ulgę i poprawić jakość życia, pozwalając na większą równowagę między pracą, relacjami a czasem dla siebie.
