Rada Stanu Belgii (Najwyższy Sąd Administracyjny) rozważa zawieszenie dwóch z dziewięciu licencji eksportowych na broń przyznanych przez rząd Walonii dla Zjednoczonych Emiratów Arabskich (ZEA). Decyzja ta została podjęta po skardze wniesionej przez Ligę Praw Człowieka i inne organizacje, które alarmują o ryzyku naruszeń prawa humanitarnego oraz możliwości wykorzystania eksportowanego sprzętu w konfliktach zbrojnych, takich jak te w Jemenie i Sudanie.
Kontrowersyjna decyzja o eksporcie broni
Sprawa nabrała rozgłosu, gdy wyszło na jaw, że Adrien Dolimont, minister-prezydent Walonii, wydał licencję eksportową dla FN Browning. Licencja ta dotyczyła tranzytu części zamiennych do karabinów maszynowych używanych w czołgach Leclerc, które stacjonują w Emiratach. Liga Praw Człowieka, wspierana przez organizacje takie jak Amnesty International, wystąpiła z wnioskiem o natychmiastowe zawieszenie tej licencji, jednak audytor Rady Stanu odrzucił ten wniosek, argumentując, że licencja została już zrealizowana.
Pozostałe licencje i ich przeznaczenie
Podczas rozprawy ujawniono szczegóły dotyczące innych licencji, które objęły:
- John Cockerill Defense – cztery licencje tymczasowe na prezentację sprzętu wojskowego na targach zbrojeniowych w Abu Zabi oraz jedna licencja definitywna na transfer technologii.
- Sonaca – licencja dotycząca importu części samolotowych w celu ich naprawy i ponownego eksportu do ZEA.
- Aerospacelab – licencja, z której firma sama zrezygnowała.
- Belgian Advanced Technology System (BATS) – licencja na systemy neutralizacji dronów.
Rekomendacje audytora
Audytor Rady Stanu wskazał na konieczność zawieszenia dwóch licencji: jednej przyznanej John Cockerill Defense (transfer technologii) oraz drugiej dotyczącej Sonaca (naprawa części samolotowych). W ocenie audytora Komisja ds. Licencji Eksportowych nie przeprowadziła wystarczająco dokładnej analizy ryzyka, w szczególności dotyczącego możliwości wykorzystania eksportowanego sprzętu w działaniach wojennych oraz potencjalnych naruszeń prawa humanitarnego.
Z drugiej strony, licencje na udział w targach zbrojeniowych oraz systemy neutralizacji dronów nie wzbudziły większych zastrzeżeń. Audytor podkreślił również, że licencja FN Browning, będąca przedmiotem osobnego wniosku, nie może zostać zawieszona, ponieważ została już w pełni zrealizowana.
Co dalej?
Sprawa została przekazana do dalszego rozpatrzenia przez Radę Stanu, której decyzja może stanowić ważny precedens w kwestii kontroli eksportu broni. Jeśli rekomendacje audytora zostaną przyjęte, Belgia będzie musiała wprowadzić dodatkowe mechanizmy weryfikacji, aby zapobiec ewentualnym nadużyciom i naruszeniom prawa międzynarodowego. Wynik tej sprawy może wpłynąć na przyszłość belgijskiej polityki eksportowej w sektorze zbrojeniowym.
