Przewodniczący rady adwokackiej Fabien Coulon odwiedził więzienie w Nivelles, aby ocenić warunki, w jakich przebywają osadzeni. Jego wizyta, pierwotnie planowana na dwie godziny, przeciągnęła się do czterech, podczas których Mecenas Coulon przeanalizował sytuację w pięciu skrzydłach placówki. Towarzyszyła mu Michèle Loquifer, była prezes sądu pierwszej instancji w Brabancji Walońskiej, obecnie przewodnicząca komitetu nadzorczego więzienia.
Przepełnienie i niedobory kadrowe
Więzienie w Nivelles, zaprojektowane na 192 osadzonych, obecnie mieści aż 255 osób. Skutkiem tego jest przepełnienie – w celach przeznaczonych dla dwóch osób przebywają trzy, z których jedna zmuszona jest spać na materacu na podłodze. Taki układ prowadzi do oczywistego dyskomfortu i ograniczenia prywatności.
Dodatkowo 30% osadzonych w Nivelles to osoby przebywające w areszcie tymczasowym, podczas gdy pozostałe 70% odbywa już zasądzone wyroki. Taka mieszana struktura obciąża organizację placówki, w przeciwieństwie do wyspecjalizowanych zakładów penitencjarnych skupionych na jednej grupie osadzonych.
Problemem równie palącym jest chroniczny brak personelu, wielokrotnie podnoszony przez związki zawodowe. Niedobory kadrowe utrudniają wykonywanie kluczowych zadań, pomimo zaangażowania dyrekcji i pracowników więzienia.
Brak aktywizacji i podstawowych usług
Z raportu przygotowywanego przez Mecenasa Coulona wyłania się ponury obraz. Warsztaty, które mogłyby zapewnić osadzonym zajęcie oraz możliwość zarobku, od miesięcy pozostają nieczynne. Biblioteka nie funkcjonuje, a sala gimnastyczna została częściowo zamieniona w magazyn.
Warunki higieniczne również pozostawiają wiele do życzenia. Osadzeni mają prawo do dwóch pryszniców tygodniowo, ale od ośmiu miesięcy trwa remont czterech kabin, które wciąż są nieużywane. Co więcej, niektórzy więźniowie od trzech tygodni nie mieli możliwości wyjścia na spacerniak.
„Nie można powiedzieć, że budynek jest w tragicznym stanie – został odnowiony w 1998 roku. Jednak cele przypominają średniowieczne warunki, co jest absolutnie skandaliczne” – zauważa Mecenas Coulon.
Brak opieki psychologicznej i resocjalizacji
Mimo starań personelu, który priorytetowo traktuje wizyty rodzin i adwokatów, brakuje odpowiedniej opieki dla osadzonych wymagających wsparcia psychologicznego. Według Mecenasa Coulona nie realizuje się w Nivelles założeń ustawy z 2005 roku, która definiuje cele więziennictwa jako „naprawę, resocjalizację i reintegrację”.
„Trudno powiedzieć, że którykolwiek z tych celów jest tutaj realizowany” – podkreśla przewodniczący rady adwokackiej.
Konieczność reformy
Przeludnienie, braki kadrowe i niedostateczne finansowanie to problemy nie tylko więzienia w Nivelles, ale całego belgijskiego systemu penitencjarnego. „Dysponując obecnymi budżetami, można by zarządzać tym lepiej” – zauważa Mecenas Coulon.
Sytuacja w Nivelles wymaga pilnych działań, by zapewnić osadzonym godne warunki zgodne z podstawowymi standardami praw człowieka, a także umożliwić realizację misji resocjalizacyjnej. Bez wprowadzenia zmian systemowych wyzwania te będą jedynie narastać.
