Ustępujący minister spraw gospodarczych Królestwa Niderlandów Vincent Karremans wysyła delegację wysokich rangą urzędników do Chin, aby prowadzić rozmowy dotyczące rozwiązania sporu wokół producenta układów scalonych Nexperia z siedzibą w Nijmegen. O decyzji tej minister z VVD poinformował w komunikacie opublikowanym na platformie X.
Sprawa Nexperia jest jednym z najbardziej złożonych sporów handlowych między Niderlandami a Chinami w ostatnich latach. Łączy kwestie bezpieczeństwa gospodarczego, ochrony strategicznych technologii oraz relacji międzynarodowych w sektorze półprzewodników. Konflikt wpisuje się w szerszy kontekst narastających napięć między krajami zachodnimi a Chinami w obszarze kontroli nad kluczowymi technologiami.
Geneza konfliktu i nałożone ograniczenia
Minister Karremans nałożył w tym roku na Nexperia szereg ograniczeń, które – jego zdaniem – były konieczne, aby zapobiec „wydrążeniu” przedsiębiorstwa przez jego chińskiego właściciela. Obawy dotyczyły ryzyka transferu zaawansowanych technologii, know-how oraz zasobów produkcyjnych do Chin, co mogłoby naruszyć bezpieczeństwo gospodarcze Niderlandów oraz całej UE.
Równocześnie Izba Przedsiębiorstw przy sądzie apelacyjnym w Amsterdamie zawiesiła w obowiązkach chińskiego dyrektora generalnego firmy. Świadczy to o poważnych obawach niderlandzkich władz dotyczących funkcjonowania przedsiębiorstwa pod chińskim zarządem.
Chińskie kontrsankcje i globalne konsekwencje
W odpowiedzi na działania Niderlandów Pekin wprowadził ograniczenia eksportowe dotyczące chipów produkowanych przez Nexperia na terytorium Chin. Decyzja ta wywołała natychmiastowe zakłócenia w globalnych łańcuchach dostaw, szczególnie w branży motoryzacyjnej, która w dużej mierze opiera się na specjalistycznych układach scalonych.
Współczesne samochody są wyposażone w dziesiątki zaawansowanych komponentów elektronicznych odpowiedzialnych za bezpieczeństwo, sterowanie, nawigację i systemy wspomagania kierowcy. Ograniczenia eksportowe doprowadziły do niedoborów, które skutkowały opóźnieniami lub wstrzymywaniem produkcji pojazdów, generując straty liczone w miliardach euro.
Sygnały odprężenia i wznowienie dostaw
Chiny niedawno zdecydowały o przywróceniu możliwości eksportu chipów przez Nexperia. Minister Karremans określił to jako „pozytywne sygnały” świadczące o możliwości zażegnania sporu. Jednocześnie podkreślił, że niderlandzkie władze będą monitorować sytuację aż do pełnego wznowienia dostaw dla wszystkich klientów firmy na świecie.
Stopniowe luzowanie restrykcji może wskazywać na gotowość obu stron do kompromisu oraz świadomość wzajemnych zależności. Stabilność rynku półprzewodników leży bowiem w interesie zarówno Niderlandów, jak i Chin.
Stanowisko strony chińskiej
Chiński minister handlu Wang Wentao zapewnił, że jego kraj „racjonalnie, profesjonalnie i odpowiedzialnie” będzie kontynuował dialog z Niderlandami. Oświadczenie opublikowane przez chińskie ministerstwo handlu wskazuje na wolę prowadzenia konstruktywnych rozmów mimo wcześniejszych napięć.
Jednocześnie Pekin konsekwentnie domaga się zniesienia ograniczeń nałożonych na Nexperia, argumentując, że środki te są nieuzasadnione i zakłócają normalne relacje handlowe oraz globalne łańcuchy wartości w sektorze półprzewodników.
Szerszy kontekst geopolityczny
Konflikt wokół Nexperia jest częścią globalnej rywalizacji o kontrolę nad strategicznymi technologiami. Zachodnie państwa – w tym USA i kraje UE – wprowadzają coraz bardziej restrykcyjne mechanizmy kontroli inwestycji zagranicznych w sektorach uznawanych za newralgiczne.
Niderlandy znajdują się w centrum tej rywalizacji, ponieważ są siedzibą kluczowych podmiotów łańcucha produkcji chipów – na czele z gigantem litograficznym ASML. Kraj musi balansować pomiędzy utrzymaniem korzystnych relacji z Chinami – jednym z największych rynków zbytu – a presją sojuszników domagających się ograniczenia transferu technologii strategicznych do Pekinu.
Misja delegacji niderlandzkich urzędników w Chinach będzie kluczowym momentem w próbie wypracowania porozumienia, które pozwoli na normalizację sytuacji Nexperia przy jednoczesnej ochronie bezpieczeństwa gospodarczego Niderlandów.
