Rząd waloński zatwierdził w czwartek notę orientacyjną dotyczącą utworzenia Walońskiej Agencji Mieszkalnictwa. Ta ujednolicona i przekrojowa instytucja publiczna ma stanowić fundament bardziej efektywnej polityki mieszkaniowej, odpowiadającej na współczesne wyzwania regionu.
Fragmentacja systemu jako źródło nieefektywności
Obecny krajobraz publicznych podmiotów zajmujących się mieszkalnictwem w Walonii charakteryzuje się znacznym rozdrobnieniem. Na poziomie regionalnym funkcjonuje kilka operatorów (SWL, SWCS, FLW i SPW TLPE), którzy realizują zadania publiczne w sposób nadmiernie hermetyczny i nieskoordynowany. Ta praktyczna rzeczywistość sprawia, że działania publiczne są mało przejrzyste, a czasem nawet powielane – podkreśla rząd w swojej diagnozie sytuacji.
Zadania nowej agencji
W odpowiedzi na te wyzwania oraz potrzebę lepszego dostosowania do nowych ścieżek mieszkaniowych (zwiększona mobilność, przemiany rodzinne, nowe formy zamieszkiwania), Walonia zdecydowała się na zmianę paradygmatu, ustanawiając poprzez zatwierdzoną w czwartek notę orientacyjną podstawy dla Walońskiej Agencji Mieszkalnictwa.
Nowa instytucja scentralizuje strategię, wdrażanie oraz ewaluację polityk publicznych w tym zakresie. Zostanie wyposażona w jednostkowe centrum badawcze, zapewniające Walonii solidną podstawę statystyczną dla całej polityki mieszkaniowej w szerokim rozumieniu. Ponadto agencja ma zapewnić lepszą koordynację, uprościć procedury dla obywateli, zharmonizować praktyki oraz zagwarantować bardziej efektywne wykorzystanie zasobów. Wreszcie, zapewni masę krytyczną ułatwiającą mobilizację finansowania i ekspertyz.
Lokalne bieguny mieszkaniowe jako uzupełnienie systemu
Zgodnie z logiką bliskości, agencję uzupełnią lokalne bieguny mieszkalnictwa. Każdy biegun zgromadzi lokalnych operatorów działających na jego terytorium, a głównym celem jest doprowadzenie do ich efektywnej współpracy.
Plan wdrożenia i harmonogram
Komitet Strategiczny, któremu przewodniczy gabinet minister mieszkalnictwa Cécile Neven, rozpoczął działalność w czwartek i będzie odpowiedzialny za nadzorowanie procesu tworzenia Agencji wraz z dyrektorami zainteresowanych operatorów.
Celem jest osiągnięcie pełnej integracji najpóźniej do 1 stycznia 2028 roku, przy jednoczesnym zapewnieniu ciągłości usług publicznych. Plan działania na lata 2025-2027 określa etapy pośrednie:
- Najpierw strukturyzacja narzędzi (prawnych, kadrowych, finansowych, informatycznych)
- Następnie stopniowa integracja zespołów i wdrażanie nowego modelu
Konsekwencje polityczne
„Dzięki Walońskiej Agencji Mieszkalnictwa rząd odpowiada na wyraźną potrzebę: uczynienia regionalnej polityki mieszkaniowej bardziej przejrzystą i skuteczną. W obliczu ogromnych wyzwań związanych z dostępem do mieszkań, renowacją i transformacją, musimy działać metodycznie, spójnie i ambitnie” – podsumowała minister Neven.
Reforma ta wpisuje się w szerszy kontekst restrukturyzacji administracji publicznej w Walonii oraz dążenie do racjonalizacji wydatków publicznych. Biorąc pod uwagę narastający kryzys mieszkaniowy, reforma może stanowić istotny element strategii regionu w zakresie poprawy dostępności mieszkaniowej i efektywności zarządzania zasobami publicznymi.
Jednocześnie należy odnotować, że reforma wiąże się z głęboką reorganizacją kilku instytucji publicznych, co może generować napięcia instytucjonalne oraz wyzwania implementacyjne w okresie przejściowym.
