Belgijski rząd zatwierdził 11 kwietnia wstępny projekt ustawy, będący owocem intensywnych negocjacji politycznych. Dokument, obecnie oczekujący na parlamentarną ratyfikację, wprowadza szereg istotnych zmian dla sektora małych i średnich przedsiębiorstw oraz osób samozatrudnionych. Analiza zapisów projektu wskazuje na znaczące modyfikacje w systemie podatkowym, emerytalnym i ubezpieczeniowym, które zaczną obowiązywać w najbliższych latach.
Reforma kredytu podatkowego – odczuwalna ulga dla jednoosobowych działalności
Jednym z fundamentalnych elementów reformy jest znaczące wzmocnienie mechanizmu kredytu podatkowego dla przedsiębiorstw jednoosobowych. Od roku podatkowego 2026 samozatrudnieni będą mogli skorzystać z ulgi podatkowej wynoszącej 20% wzrostu kapitału własnego, przy limicie 7500 euro. Stanowi to podwojenie dotychczasowych wartości, które wynosiły odpowiednio 10% i 3750 euro.
Sébastien Splingard, ekspert podatkowy z UCM, wyjaśnia praktyczne zastosowanie tego rozwiązania: „Przedsiębiorca, który zwiększy swój kapitał własny w trakcie 2025 roku, otrzyma w rozliczeniu podatkowym za 2026 rok ulgę równą 20% wprowadzonego kapitału, maksymalnie do kwoty 7500 euro”. Warunkiem skorzystania z ulgi będzie wykazanie wzrostu kapitału przewyższającego najwyższy wzrost z trzech poprzednich lat.
Z mechanizmu tego skorzystają również nowi przedsiębiorcy działający krócej niż trzy lata oraz osoby prowadzące działalność w ramach samozatrudnienia dodatkowego, co znacząco poszerza grono beneficjentów.
Liberalizacja systemu rezerwy płynności – szybszy dostęp do kapitału
System rezerwy płynności ulegnie od stycznia 2026 roku istotnej modyfikacji. Choć stawka podatku u źródła wzrośnie z 5% do 6,5%, to jednocześnie okres karencji skróci się z pięciu do trzech lat. Resort kierowany przez minister Éléonore Simonet zastrzega jednak, że wypłaty dokonane przed upływem trzyletniego okresu będą opodatkowane standardową stawką 30%.
Dla przedsiębiorców, którzy utworzyli już rezerwy płynności, wprowadzono system przejściowy. Mogą oni zdecydować się na wypłatę zgromadzonych środków już po trzech latach, płacąc podatek u źródła w wysokości 6,5% zamiast dotychczasowych 5%.
Mimo niewielkiego wzrostu efektywnej stawki z 13,64% do 15%, reforma przynosi przedsiębiorcom istotną korzyść w postaci szybszego dostępu do zgromadzonego kapitału. Dodatkowo nowa stawka 15% zostanie zharmonizowana ze stawką obowiązującą w systemie VVPRbis, co upraszcza krajowy system podatkowy.
Zmiany w systemie SICAV-RDT – nowe warunki dla funduszy inwestycyjnych
Dotychczas bardzo korzystny system funduszy SICAV-RDT, wykorzystywanych przez małe i średnie przedsiębiorstwa oraz spółki zarządzające, zostanie od 2026 roku poddany pewnym ograniczeniom. Wprowadzone zostaną dwa kluczowe warunki:
- Wprowadzenie dodatkowej 5% składki od zysków kapitałowych uzyskanych z akcji lub jednostek SICAV-RDT (nie dotyczy wypłacanych dywidend)
- Uzależnienie możliwości zaliczenia podatku u źródła na poczet podatku dochodowego od osób prawnych od wypłaty minimalnego wynagrodzenia jednemu z aktywnych menedżerów spółki. Próg wynagrodzenia wzrośnie z obecnych 45 000 do 50 000 euro, przy czym korzyści niepieniężne nie mogą przekraczać 20% tej kwoty.
Dla przedsiębiorstw o większej kapitalizacji utrzymany zostanie warunek minimalnego udziału na poziomie 2,5 mln euro, z dodatkowym wymogiem dotyczącym stałych aktywów finansowych.
Ochrona MŚP przed dodatkową składką na ubezpieczenie zdrowotne
Nowe przepisy wprowadzają obowiązek partycypacji pracodawców zatrudniających ponad 50 pracowników w kosztach świadczeń chorobowych. Podmioty te będą musiały pokrywać składkę w wysokości 30% zasiłku wypłacanego przez INAMI (belgijski instytut ubezpieczeń zdrowotnych) przez pierwsze dwa miesiące po zakończeniu okresu gwarantowanego wynagrodzenia.
Istotnym elementem kompromisu politycznego jest całkowite wyłączenie małych i średnich przedsiębiorstw z tego obowiązku, co stanowi znaczące wsparcie dla sektora MŚP, szczególnie w kontekście obecnych wyzwań ekonomicznych.
Wzmocnienie systemu emerytalnego dla samozatrudnionych
Od 1 lipca 2025 roku osoby samozatrudnione zyskają możliwość dalszego gromadzenia uprawnień emerytalnych po osiągnięciu ustawowego wieku emerytalnego. Przedsiębiorcy, którzy jeszcze nie pobierają emerytury lub otrzymują wyłącznie rentę rodzinną, będą traktowani jako osoby prowadzące główną działalność gospodarczą.
W praktyce oznacza to, że będą oni podlegać standardowym stawkom składek na ubezpieczenie społeczne (20,5% lub 14,16%) oraz tym samym progom dochodowym co pozostali przedsiębiorcy. Specjalne zasady będą obowiązywać współmałżonków wspierających działalność oraz osoby rozpoczynające działalność gospodarczą. Reforma przewiduje również możliwość pozostania w dotychczasowym systemie dla osób, które nie są zainteresowane nabywaniem dodatkowych uprawnień emerytalnych.
Miliard euro na wsparcie konkurencyjności przedsiębiorstw
Rząd przyjął kompleksowy pakiet środków o wartości miliarda euro, który ma zostać wdrożony do 2029 roku. Działania te obejmują całą strukturę gospodarczą, ze szczególnym uwzględnieniem małych i średnich przedsiębiorstw zatrudniających pracowników.
W ramach tego pakietu zaplanowano dwa główne kierunki działań:
- Redukcję obciążeń pracodawców z tytułu niskich i średnich wynagrodzeń, mającą na celu wsparcie zatrudnienia w najbardziej wrażliwych segmentach rynku pracy
- Wprowadzenie maksymalnego pułapu składek pracodawców, co ma obniżyć koszty zatrudnienia wysoko wykwalifikowanych specjalistów, a tym samym zwiększyć konkurencyjność belgijskich przedsiębiorstw na europejskim rynku pracy
Eksperci ekonomiczni wskazują, że przyjęty pakiet reform może istotnie wpłynąć na poprawę warunków prowadzenia działalności gospodarczej w Belgii, szczególnie w kontekście narastających wyzwań gospodarczych w Europie i na świecie.
