Po 14-godzinnym maratonie negocjacyjnym koalicja Arizona przyjęła w piątkowy wieczór pakiet reform, który – według ministra spraw społecznych i zdrowia publicznego – stanowi przełomowy moment w belgijskiej polityce aktywizacji zawodowej. Frank Vandenbroucke przedstawił szczegóły nowych rozwiązań, podkreślając ich kompleksowy charakter.
Nowa strategia aktywizacji zawodowej
„Pierwszy pakiet nowych instrumentów otwiera kolejny rozdział w naszej polityce 'Powrotu do Pracy’. Dążymy do skutecznego wsparcia osób pozostających obecnie na marginesie rynku pracy w podjęciu decyzji o wznowieniu aktywności zawodowej” – stwierdził w sobotę Vandenbroucke, odnosząc się do ustaleń rządowych dotyczących budżetu na 2025 rok.
Komunikat resortu spraw społecznych i zdrowia publicznego precyzuje, że federalna polityka „Powrotu do Pracy” (ReAT) nie stanowi jedynie zbioru doraźnych rozwiązań, lecz tworzy spójny system wsparcia osób długotrwale niezdolnych do pracy. „To kompleksowa inicjatywa społeczna, angażująca lekarzy, pracodawców, kasy chorych, usługodawców publicznych i prywatnych oraz samych pacjentów jako aktywnych uczestników procesu” – wyjaśnia dokument.
System kontroli i współodpowiedzialności
W ramach strategii ograniczania liczby osób długotrwale korzystających ze zwolnień lekarskich, rząd wprowadzi mechanizm ścisłego monitorowania lekarzy wystawiających nadmierną liczbę zaświadczeń o niezdolności do pracy. Równolegle zwiększona zostanie odpowiedzialność finansowa pracodawców, którzy będą w większym stopniu partycypować w kosztach pierwszych dwóch miesięcy nieobecności chorobowej pracownika.
Gabinet Vandenbroucke’a informuje, że nowa administracja oczekuje od środowiska medycznego „przesunięcia akcentów diagnostycznych z ograniczeń pacjenta na zachowane zdolności i potencjał do wykonywania określonych czynności zawodowych”.
Reforma przewiduje analizę zarówno ilościową (liczba wystawianych zaświadczeń), jak i jakościową (długość okresów niezdolności), co umożliwi identyfikację lekarzy, których praktyka odbiega od przyjętych norm. Procedura naprawcza zakłada najpierw wezwanie tych specjalistów do wyjaśnienia stosowanych praktyk. W przypadku braku korekty zachowań, wdrożone zostaną mechanizmy sankcji finansowych.
Digitalizacja procesu monitorowania
Podstawę techniczną systemu kontroli stanowić będzie centralna baza danych zaświadczeń lekarskich. Początkowy zakres rejestracji obejmie dokumenty potwierdzające niezdolność do pracy przekraczającą 14 dni, jednak do końca roku baza zostanie rozszerzona o wszystkie zaświadczenia, włącznie z jednodniowymi. Konsekwencją tej digitalizacji będzie całkowite wycofanie papierowych formularzy zaświadczeń o niezdolności do pracy od 1 lipca 2025 roku.
Reorientacja modelu finansowania ubezpieczycieli
Istotnym komponentem reformy jest modyfikacja systemu motywacyjnego dla funduszy ubezpieczeniowych w zakresie działań reaktywizacyjnych. Do 2029 roku zostanie wyodrębniona pula środków odpowiadająca 15% kosztów administracyjnych, której alokacja między ubezpieczycielami będzie uzależniona od wskaźników skuteczności w organizacji programów wspierających powrót do aktywności zawodowej osób uznanych za czasowo niezdolne do jej wykonywania.
Filozofia reformy: możliwości zamiast przymusu
„Badania jednoznacznie wskazują, że aktywność zawodowa pozytywnie wpływa na dobrostan psychofizyczny” – podkreśla Vandenbroucke. „Dlatego koncentrujemy nasze wysiłki na stworzeniu efektywnego systemu wspierania osób długotrwale chorych w procesie powrotu na rynek pracy. Ta strategia przynosi korzyści zarówno jednostkom, jak i całemu społeczeństwu”.
Minister wyraźnie akcentuje kluczowe założenie reformy: „Naszym priorytetem jest tworzenie możliwości bez generowania presji. Dzięki skoordynowanym działaniom możemy skutecznie zmienić sytuację osób, które obecnie znajdują się poza rynkiem pracy, ale posiadają potencjał i motywację do ponownego włączenia się w system zatrudnienia”.
Ta wielowymiarowa reforma wpisuje się w szerszą strategię federalną, której celem jest zwiększenie wskaźnika zatrudnienia i wzmocnienie stabilności belgijskiego systemu zabezpieczenia społecznego w kontekście wyzwań demograficznych i ekonomicznych, przed którymi stoi państwo.
