Komisja Europejska zmienia kurs w polityce energetycznej i przygotowuje się do uznania energetyki jądrowej za „ważny projekt wspólnego europejskiego interesu” (IPCEI). Decyzja ta otwiera drogę do znacznego wsparcia dla sektora atomowego w Unii Europejskiej i świadczy o fundamentalnej zmianie podejścia wspólnoty do energii jądrowej.
Stéphane Séjourné, wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej, ogłosił tę informację w środę, podkreślając, że mamy do czynienia z „zmianą paradygmatu w Europie w kwestii energii jądrowej”. Według komunikatu biura Séjourné, mechanizm IPCEI umożliwia państwom członkowskim wspólne finansowanie strategicznych projektów przemysłowych, które przekraczają możliwości pojedynczego kraju, z możliwością odstępstwa od standardowych zasad dotyczących pomocy państwa.
Nowy projekt koncentruje się na innowacyjnych technologiach jądrowych i jest promowany przez Francję przy wsparciu Włoch oraz Rumunii. Obejmuje on kompleksowo cały łańcuch wartości, od małych reaktorów modułowych (SMR) i zaawansowanych reaktorów modułowych (AMR), przez przetwarzanie uranu i zarządzanie łańcuchem dostaw, aż po badania nad technologiami fuzji jądrowej oraz zastosowania medyczne energii jądrowej.
Dotychczas mechanizm IPCEI wykorzystywany był już w strategicznych sektorach gospodarki europejskiej, takich jak mikroelektronika, technologie wodorowe, produkcja baterii czy infrastruktura chmurowa. Projekty te zostały uruchomione po 2018 roku. Komisja Europejska planuje teraz wzmocnić rolę tego instrumentu w polityce przemysłowej UE, między innymi poprzez uproszczenie procedur oraz zapewnienie wsparcia finansowego z funduszu konkurencyjności.
Séjourné wyraził nadzieję, że do inicjatywy dołączą kolejne państwa członkowskie. Projekt pozostaje również otwarty dla przedsiębiorstw sektora prywatnego, co może znacząco przyspieszyć rozwój europejskich zdolności w obszarze technologii jądrowych.
Decyzja ta wpisuje się w szerszy kontekst poszukiwania przez Unię Europejską niezależności energetycznej oraz dążenia do dywersyfikacji źródeł energii przy jednoczesnym zachowaniu celów klimatycznych. Uznanie energetyki jądrowej za sektor strategiczny może fundamentalnie wpłynąć na przyszły kształt europejskiego miksu energetycznego.
