Władze Słowacji zatwierdziły w środę utworzenie specjalnego funduszu odszkodowawczego o wartości ponad trzech milionów euro, przeznaczonego dla osób ukaranych za nieprzestrzeganie restrykcji sanitarnych podczas pandemii COVID-19. Inicjatywa rządu premiera Roberta Fico stanowi wyraźne odcięcie się od polityki poprzedniego gabinetu i wpisuje się w szerszy trend rozliczeń z działaniami pandemicznymi w Europie Środkowej.
Słowacki parlament przyjął ustawę stosunkiem głosów 78 do 66, co umożliwi wejście przepisów w życie już 1 maja. Nowe regulacje, oficjalnie nazwane ustawą o „naprawieniu krzywd wyrządzonych w ramach środków przeciwko pandemii”, wzbudzają głębokie podziały na słowackiej scenie politycznej.
Według oficjalnych danych, w okresie pandemii nałożono około 65 tysięcy kar za nieprzestrzeganie nakazu noszenia maseczek i łamanie godziny policyjnej. Program rekompensacyjny obejmie również osoby hospitalizowane na kwarantannie, które nie miały wówczas pokrywanych kosztów wyżywienia.
Opozycja parlamentarna zdecydowanie skrytykowała nowe przepisy, określając je jako „skandaliczne” i zarzucając rządowi faktyczne nagradzanie osób, które świadomie ignorowały obostrzenia sanitarne. Krytyka wskazuje na polityczne motywacje stojące za inicjatywą, postrzeganą jako element rozliczeń z poprzednim rządem.
Zgodnie z procedurą, wnioskodawcy mogą składać aplikacje o rekompensatę do 31 października. Do wniosku należy dołączyć dowód ukarania lub złożyć stosowne oświadczenie pod przysięgą, co wywołuje dodatkowe kontrowersje dotyczące mechanizmów weryfikacji zasadności roszczeń.
Inicjatywa słowackiego rządu odzwierciedla szersze tendencje polityczne w regionie. Premier Robert Fico, zaliczany do europejskich przywódców sympatyzujących z prezydentem USA Donaldem Trumpem, zdaje się podążać podobną ścieżką co administracja amerykańska, która zainicjowała program odszkodowawczy dla żołnierzy zwolnionych za odmowę przyjęcia szczepionki przeciwko COVID-19.
Podobne działania podejmowane są również w sąsiadującej Austrii. W regionie Dolnej Austrii, graniczącym ze Słowacją, władze lokalne przy wsparciu konserwatystów i ugrupowań skrajnie prawicowych uruchomiły fundusz o wartości 31,3 miliona euro. Warto podkreślić, że austriacki program ma znacznie szerszy zakres, obejmując również osoby uważające się za poszkodowane w wyniku szczepień, bez konieczności przedstawiania medycznych potwierdzeń doznanych szkód.
Analitycy polityczni wskazują, że zjawisko rewizji polityki pandemicznej staje się istotnym elementem dyskursu publicznego w Europie Środkowo-Wschodniej, a kwestie rozliczeń z działaniami podjętymi w czasie kryzysu COVID-19 coraz wyraźniej polaryzują scenę polityczną w regionie.
