Dyskusja wokół reformy systemu emerytalnego pracowników kolei rozgorzała na nowo po ogłoszeniu przez związki zawodowe kilkudniowego strajku w proteście przeciwko zapisom zawartym w programie rządu Arizona.
Strajk na kolei
Dwa związki zawodowe, Syndicat Indépendant Cheminots (SIC) i VSOA-SLFP, ogłosiły dziewięciodniowy strajk, który ma się rozpocząć 21 lutego. Do protestu dołączył również związek autonomiczny maszynistów (SACT), który planuje pięciodniowy strajk od 23 lutego.
Powodem jest rządowy plan stopniowego podnoszenia wieku emerytalnego dla pracowników kolei. Od 1 stycznia 2027 roku wiek emerytalny ma być zwiększany o rok rocznie, aż do osiągnięcia wieku emerytalnego obowiązującego w pozostałych sektorach.
Historyczne uzasadnienie przywilejów
Specjalny system emerytalny dla kolejarzy ma swoje korzenie w XIX wieku. Według profesora finansów Pierre’a Devoldera z UCLouvain, niektóre zawody, takie jak wojskowi czy kolejarze, były uznawane za szczególnie ważne dla kraju, co uzasadniało dodatkowe przywileje. Poza tym warunki pracy na kolei w tamtych czasach były wyjątkowo trudne – praca przy lokomotywach parowych znacząco skracała średnią długość życia.
Czy dzisiejsza praca na kolei jest równie trudna?
Obecnie pojawia się pytanie, czy zawód maszynisty nadal jest tak ciężki jak dawniej. Zdaniem profesora Devoldera, nie ma już podstaw do utrzymywania tak korzystnych przywilejów. Podkreśla on, że np. pracownicy przemysłu metalurgicznego muszą pracować do 65. roku życia, podczas gdy maszyniści przechodzą na emeryturę już w wieku 55 lat.
Z kolei przedstawiciele związków zawodowych mają inne zdanie. Według przedstawiciela CGSP Cheminots, dzisiejsza trudność tego zawodu wynika z innych czynników. Choć warunki fizyczne się poprawiły, maszynistów dotyka rosnąca liczba agresji w pociągach. Ponadto muszą oni pozostawać w pełnej koncentracji przez wiele godzin, co według związkowców może stać się problematyczne w starszym wieku.
Przywilej, którego nie można podważać?
Związki zawodowe argumentują, że system emerytalny był jednym z głównych czynników, które skłoniły wielu pracowników do podjęcia pracy na kolei. Wielu kolejarzy planowało swoją karierę, uwzględniając możliwość wcześniejszego przejścia na emeryturę.
Zdaniem Pierre’a Devoldera, stopniowe podnoszenie wieku emerytalnego jest rozwiązaniem pozwalającym uniknąć nagłych zmian dla obecnych pracowników. W dłuższej perspektywie sugeruje on jednak wprowadzenie systemu uwzględniającego rzeczywistą uciążliwość różnych zawodów, aby emerytura była dostosowana do realnych warunków pracy.
Jedno jest pewne – system emerytalny znajduje się pod coraz większą presją, a napięcia związane z jego reformą będą się nasilać.
