Rząd Arizona przygotował gruntowne zmiany w systemie wsparcia dla osób bezrobotnych. Najważniejsza reforma dotyczy ograniczenia okresu wypłaty zasiłku do maksymalnie dwóch lat. Wprowadzono także bardziej elastyczne zasady dla osób z krótkoterminowym zatrudnieniem oraz surowsze wymogi dotyczące utrzymania świadczeń.
Maksymalny czas na zasiłku – dwa lata
Nowe przepisy przewidują, że prawo do zasiłku będzie przysługiwać tylko tym, którzy przepracowali co najmniej pięć lat. Okres pobierania świadczenia będzie uzależniony od długości zatrudnienia:
- Rok pracy w ciągu ostatnich trzech lat zapewni rok zasiłku.
- Każde kolejne cztery miesiące pracy dodadzą miesiąc pobierania świadczenia, ale łączny okres zasiłku nie może przekroczyć dwóch lat.
Zmiana ta ma na celu zmotywowanie osób bezrobotnych do szybszego podejmowania pracy, zanim wysokość zasiłku zacznie się zmniejszać w wyniku degressji.
Wsparcie dla pracowników na krótkoterminowych umowach
Reforma przewiduje mechanizm zamrażający czas trwania bezrobocia dla osób, które podejmują krótkoterminowe zatrudnienie na mniej niż trzy miesiące, np. w agencjach pracy tymczasowej. Ma to chronić pracowników, którzy nie są w stanie na stałe opuścić rejestru osób bezrobotnych.
Osoby powyżej 55. roku życia będą mogły zachować prawo do zasiłku bez limitu czasowego, pod warunkiem, że mają 30-letni staż pracy. Od 2030 roku wymóg ten wzrośnie do 35 lat. Niemniej seniorzy muszą pozostać aktywni na rynku pracy aż do osiągnięcia wieku emerytalnego.
Zasiłek wyższy na starcie, ale szybka degressja
Osoby tracące pracę mogą liczyć na wyższe świadczenia na początku okresu bezrobocia. Celem jest wsparcie ich w pierwszych miesiącach poszukiwania pracy. Jednak zasiłek będzie stopniowo zmniejszany, co ma zachęcać do szybszego zatrudnienia. Warunki zwolnienia z degressji zostaną zaostrzone – wymagany obecnie 25-letni staż pracy wzrośnie do 30 lat, a w 2030 roku do 35 lat.
Rząd zapowiedział także, że zasiłki oraz dochód integracyjny nie będą indeksowane, chyba że inflacja osiągnie wyjątkowo wysoki poziom.
Plafonowanie świadczeń socjalnych
Zgodnie z nowymi przepisami łączna wartość wszystkich świadczeń socjalnych, jakie otrzymują osoby bezrobotne lub korzystające z pomocy społecznej (CPAS), nie będzie mogła przekroczyć wysokości minimalnego wynagrodzenia. Wyjątek stanowić będą świadczenia medyczne oraz pomoc dla osób starszych, niepełnosprawnych i rodzin, które pozostają w gestii władz regionalnych.
Reforma ma na celu wyeliminowanie sytuacji, w której podejmowanie pracy jest finansowo mniej korzystne niż pozostawanie na zasiłku.
Aktywizacja i krótszy staż dla młodych
Osoby bezrobotne będą musiały intensywniej współpracować z urzędami pracy. Bezrobotni tymczasowo będą zobowiązani do ponownej rejestracji po trzech miesiącach przerwy w zatrudnieniu.
Młodzi absolwenci uzyskają prawo do zasiłku po odbyciu 156-dniowego stażu integracyjnego, o ile nie przekroczyli 25. roku życia i otrzymali pozytywne oceny od regionalnego urzędu pracy.
Jednocześnie zniesiono możliwość łączenia zasiłku z wynagrodzeniem dla osób podejmujących pracę w zawodach deficytowych lub w innych regionach kraju.
Indywidualne plany integracji dla osób wykluczonych
Osoby, które utracą prawo do zasiłku, a następnie zgłoszą się do CPAS, otrzymają dochód integracyjny pod warunkiem podpisania tzw. projektu indywidualnej integracji społecznej (Piis). Rząd zwiększy także finansowe wsparcie dla tych osób, aby pomóc im w powrocie na rynek pracy.
Czy zmiany osiągną zamierzony cel?
Reforma ma na celu zmniejszenie długotrwałego bezrobocia i przyspieszenie powrotu osób bez pracy na rynek. Nowe przepisy mogą jednak wywołać kontrowersje, szczególnie w obliczu wyzwań gospodarczych oraz dostępności nowych miejsc pracy. Wprowadzenie skutecznych mechanizmów aktywizacyjnych będzie kluczowe dla powodzenia tej strategii.
