Negocjacje dotyczące utworzenia nowej koalicji rządowej w Belgii, nazwanej Arizoną, weszły w decydującą fazę. Przywódcy partii mają czas do 31 stycznia, aby osiągnąć porozumienie. Jeśli im się to nie uda, kraj stanie w obliczu poważnego kryzysu politycznego. W międzyczasie pojawiły się szczegóły dotyczące planów budżetowych potencjalnego rządu. Jakie zmiany szykują negocjatorzy?
Migracja: oszczędności i nowe zasady
Jednym z filarów programu koalicji Arizona jest reforma polityki migracyjnej. Zakłada ona wprowadzenie pięcioletniego okresu oczekiwania dla migrantów, zanim będą mogli skorzystać z pomocy społecznej. To posunięcie ma przynieść oszczędności rzędu 643 milionów euro do 2029 roku. Wyjątkiem mają być osoby, które ze względów zdrowotnych są niezdolne do pracy.
Inną istotną zmianą jest uzależnienie części zasiłków od znajomości języka i spełnienia wymogów integracyjnych, co pozwoli zaoszczędzić 322 miliony euro. W ramach tej reformy planowane są także ograniczenia w liczbie miejsc w ośrodkach dla migrantów oraz skuteczniejsza polityka deportacji, co w sumie przyniesie oszczędności rzędu 1,584 miliarda euro w trakcie całej kadencji.
Arizona chce także postawić na imigrację „wybraną”, czyli skierowaną na osoby posiadające określone kwalifikacje zawodowe lub przyjeżdżające na studia. Koalicja wyklucza kolektywną regularizację migrantów i planuje ograniczyć indywidualne przypadki jedynie do szczególnych okoliczności.
Likwidacja Senatu i cięcia w instytucjach
W budżetowych planach koalicji znalazły się również propozycje znacznych oszczędności w administracji publicznej. Planowane jest zlikwidowanie Senatu, co miałoby przynieść 8 milionów euro oszczędności do 2029 roku. Zredukowane mają zostać również koszty prestiżowych projektów, takich jak renowacja parku Cinquantenaire w Brukseli, której budżet zostanie zmniejszony o 30 milionów euro.
Dalsze oszczędności obejmą:
- 93 miliony euro w Polityce Naukowej, w tym ograniczenie wkładu Belgii w Europejską Agencję Kosmiczną,
- 50 milionów euro na funduszu Beliris wspierającym projekty w Brukseli,
- 21 milionów euro poprzez ograniczenie kosztów gabinetów ministerialnych,
- 5 milionów euro poprzez zamrożenie dotacji dla partii politycznych,
- 2 miliony euro poprzez redukcję dotacji dla rodziny królewskiej.
Armia z większym budżetem, pomoc rozwojowa ograniczona
Koalicja planuje znacznie zwiększyć wydatki na obronność, dostosowując je do norm NATO, które wymagają przeznaczenia 2% PKB na cele wojskowe. Belgia dąży do osiągnięcia tego poziomu do 2035 roku, choć możliwe jest również szybsze zwiększenie budżetu do 2,5% PKB do 2034 roku.
Równocześnie ograniczenia dotkną sektor pomocy rozwojowej. Budżet na współpracę międzynarodową ma zostać zmniejszony o 318 milionów euro do 2027 roku, co oznacza redukcję o 25% w porównaniu z rokiem 2024. Cięcia obejmą głównie zmniejszenie składek oraz subwencji fakultatywnych.
Zdrowie: wzrost budżetu z ograniczeniami
W obszarze ochrony zdrowia koalicja planuje umiarkowany wzrost budżetu. Norma wzrostu na 2025 rok wyniesie 2,5%, ale w latach 2026–2027 zostanie zmniejszona do 2%, by w kolejnych latach wzrosnąć do 3% w 2029 roku. Choć wydatki na zdrowie będą rosły, pozostaną poniżej naturalnego tempa wzrostu potrzeb sektora, co według Federalnego Biura Planowania wynosi średnio 3,1% rocznie.
Koalicja przewiduje oszczędności w sektorze zdrowia na poziomie 216 milionów euro, głównie poprzez ograniczenie kosztów leków i honorariów lekarzy.
Wyścig z czasem
Choć negocjatorzy koalicji Arizona pracują intensywnie, nadal wiele kwestii pozostaje nierozwiązanych. Brak porozumienia do 31 stycznia może skutkować poważnym kryzysem politycznym w Belgii. Jeśli jednak kompromis zostanie osiągnięty, koalicja stanie przed ogromnym wyzwaniem realizacji ambitnych planów budżetowych i pogodzenia interesów różnych ugrupowań politycznych. Czy Arizona zdoła odmienić belgijską politykę? Czas pokaże.
