Centralny rejestr kont bankowych i umów ubezpieczeniowych w Belgii odgrywa coraz większą rolę w walce z oszustwami podatkowymi i przestępczością finansową. W 2024 roku był on wykorzystywany 256 253 razy, co oznacza wzrost o 12% w porównaniu do roku poprzedniego. Dane te podkreślają rosnące znaczenie tego narzędzia w działaniach instytucji publicznych.
Jak działa rejestr kont bankowych?
Punkt Centralny Kontaktowy (PCC), zarządzany przez Narodowy Bank Belgii od 2014 roku, gromadzi informacje o kontach bankowych oraz umowach finansowych obywateli. Od 2022 roku w rejestrze znajdują się również salda kont, aktualizowane dwa razy w roku – 30 czerwca i 31 grudnia. Dostęp do danych jest ściśle regulowany i możliwy wyłącznie w określonych przypadkach.
Rejestr jest wykorzystywany przez różne instytucje:
- Urzędy skarbowe korzystają z niego, aby walczyć z oszustwami podatkowymi i odzyskiwać zaległości podatkowe.
- Notariusze używają danych w procesach spadkowych, aby zidentyfikować aktywa zmarłych osób.
- Wymiar sprawiedliwości – w tym prokuratorzy, sędziowie i policja – sięga po te informacje w ramach śledztw dotyczących przestępczości finansowej.
Rekordowe wykorzystanie przez instytucje publiczne
W 2024 roku Federalna Służba Finansów (SPF Finances) sprawdziła dane w rejestrze ponad 100 tysięcy razy, co oznacza wzrost o 15% w porównaniu do roku poprzedniego. Jak wyjaśnia Francis Adyns, rzecznik SPF Finances, głównym celem tych działań jest egzekwowanie zaległości podatkowych. „Odnotowujemy średni roczny wzrost o 5% w liczbie wniosków o odzyskanie długów” – tłumaczy Adyns. Dodatkowo, od końca 2023 roku, urząd dysponuje nowym narzędziem, które pozwala na skuteczniejsze egzekwowanie należności od osób trzecich.
Podobnie rośnie wykorzystanie rejestru przez notariuszy, którzy w 2024 roku skorzystali z niego prawie 99 tysięcy razy, aby sprawnie przeprowadzać inwentaryzacje spadkowe. Największy wzrost zainteresowania rejestrem odnotowano jednak wśród instytucji wymiaru sprawiedliwości – liczba zapytań wzrosła o 33% do niemal 44 tysięcy w 2024 roku.
Wszechstronność narzędzia w walce z przestępczością finansową
Rejestr, początkowo zaprojektowany jako narzędzie do zwalczania oszustw podatkowych, zyskał szersze zastosowanie. Obecnie wspiera także walkę z praniem pieniędzy, finansowaniem terroryzmu oraz innymi poważnymi przestępstwami finansowymi. Z danych wynika, że takie instytucje jak Służba Bezpieczeństwa Państwa czy Cellule de traitement des informations financières (CTIF) w 2024 roku skorzystały z rejestru prawie 6 tysięcy razy.
Kontrowersje wokół prywatności
Rozszerzenie rejestru o informacje o saldach kont wzbudziło kontrowersje, szczególnie w kontekście ochrony prywatności. Trybunał Konstytucyjny uznał wprawdzie, że takie działanie narusza prywatność, ale uznał je za proporcjonalne i uzasadnione w kontekście walki z przestępczością finansową.
Kluczowe narzędzie na drodze do transparentności
Rejestr kont bankowych w Belgii stał się jednym z najważniejszych narzędzi w zwalczaniu oszustw finansowych i wspieraniu instytucji w ich codziennych działaniach. Rosnąca liczba konsultacji pokazuje, że instytucje publiczne i prawne coraz częściej polegają na tych danych, co pomaga w zwiększeniu przejrzystości finansowej i ochronie interesów państwa oraz obywateli. Pomimo towarzyszących kontrowersji, narzędzie to wydaje się nieodzownym elementem nowoczesnego zarządzania publicznego.
