W Belgii liczba osób przebywających na długotrwałym zwolnieniu chorobowym po raz pierwszy przekroczyła pół miliona. Z danych opublikowanych przez Krajowy Instytut Ubezpieczeń Zdrowotnych i Inwalidztwa (Inami) wynika, że pod koniec 2023 roku aż 526 507 osób – pracowników, samozatrudnionych i bezrobotnych – pozostawało niezdolnych do pracy przez ponad rok. W porównaniu do 2019 roku to wzrost o 17,56%.
Samozatrudnieni najbardziej dotknięci
Największy wzrost odnotowano wśród osób samozatrudnionych, gdzie liczba niezdolnych do pracy wzrosła aż o 19,96%, z 27 363 w 2019 roku do 32 826 w 2023 roku. Wskazuje to na rosnącą presję i brak wystarczającego wsparcia w tej grupie zawodowej, która często mierzy się z ograniczonymi możliwościami korzystania z zabezpieczeń socjalnych.
Dlaczego liczby rosną?
Eksperci Inami wskazują na kilka głównych przyczyn:
- Starzenie się społeczeństwa: Coraz większa liczba osób w wieku produkcyjnym doświadcza problemów zdrowotnych wynikających z procesu starzenia.
- Wzrost liczby określonych schorzeń: Najczęściej diagnozowanymi chorobami są:
- Zaburzenia psychiczne i behawioralne,
- Schorzenia układu mięśniowo-szkieletowego, w tym stawów, mięśni i tkanki łącznej.
Dodatkowo, rosnąca liczba analiz potwierdza związek między stresem, warunkami pracy, a długotrwałą niezdolnością do pracy. Złe relacje w miejscu pracy, napięcia z przełożonymi czy brak motywacji mogą znacznie opóźnić powrót do obowiązków zawodowych.
Fundusz Powrotu do Pracy – niewykorzystany potencjał
W kontekście tych rosnących liczb uwagę zwrócono na niewielkie zainteresowanie Funduszem Powrotu do Pracy (ReAT), który od 1 kwietnia 2023 roku oferuje wsparcie dla osób zwolnionych z powodów medycznych. Dotychczas z funduszu skorzystało mniej niż 20 osób.
Fundusz ma na celu pomoc osobom, które zostały uznane za niezdolne do pracy przez mniej niż rok, a ich pracodawcy musieli rozwiązać z nimi umowę z przyczyn zdrowotnych. Pracodawcy zobowiązani są wpłacić na fundusz 1 800 euro w przypadku takiego zwolnienia. Środki te mogą być przeznaczone na wsparcie reintegracji zawodowej poprzez akredytowanych dostawców usług.
Apel o wzmocnienie działań
Zdaniem ustępującego ministra zdrowia, Franka Vandenbroucke, Belgia musi przyjąć bardziej zdecydowaną politykę wspierającą powrót do pracy. Obecne mechanizmy, jak pokazuje niewielka liczba korzystających z funduszu, są niewystarczające.
Zdrowie psychiczne kluczem do rozwiązania problemu
Eksperci podkreślają, że poprawa warunków pracy i zwiększenie nacisku na profilaktykę zdrowotną mogą odegrać kluczową rolę w przeciwdziałaniu rosnącej liczbie osób na długotrwałym zwolnieniu chorobowym. Z kolei skuteczne programy reintegracyjne powinny być bardziej dostępne i zachęcać pracowników do powrotu na rynek pracy.
W obliczu starzejącego się społeczeństwa i rosnącej liczby schorzeń Belgia stoi przed wyzwaniem opracowania bardziej kompleksowego podejścia do problemu, które będzie wspierało zarówno zdrowie fizyczne, jak i psychiczne pracowników.
