Codzienne operacje bankowe, takie jak wypłata gotówki, realizacja przelewu czy płatności zbliżeniowe, to dla większości Belgów rutyna. Jednak dla ponad 95 tysięcy dorosłych w Belgii – czyli 1% populacji – te podstawowe czynności wciąż pozostają niedostępne. Mimo postępów, jakie przyniosła obecność Nickel w Belgii w ostatnich dwóch latach, wykluczenie finansowe pozostaje problemem, który wymaga dalszych działań. Nowe władze gminne stoją przed szansą, by we współpracy z władzami publicznymi i ośrodkami pomocy społecznej (CPAS) stworzyć bardziej inkluzyjne rozwiązania dla osób znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej.
Bankowość w Belgii: lider, ale z wyzwaniami
Belgia należy do europejskiej czołówki pod względem dostępu do usług bankowych, a sektor bankowy odgrywa kluczową rolę w życiu obywateli. Jednak nawet w tak rozwiniętym systemie nie wszyscy mogą z niego korzystać. Część populacji wciąż pozostaje na marginesie, zwłaszcza w kontekście obecnych wyzwań społeczno-ekonomicznych, które pogłębiają nierówności.
Z raportu BNP Paribas Fortis wynika, że 43% Belgów martwi się swoją sytuacją finansową, a ponad połowa (54%) doświadczyła lub zna osoby dotknięte wykluczeniem finansowym. Dodatkowo, ponad 54 tysiące Belgów znajduje się obecnie w procesie zbiorowego uregulowania długów. Wykluczenie bankowe nie jest więc problemem wyłącznie najbiedniejszych – może dotknąć każdego, kto znajdzie się w trudnej sytuacji życiowej.
Podstawowe usługi: wzrost zainteresowania, ale niepełne rozwiązania
Coraz więcej osób korzysta z usług bankowości podstawowej – w 2023 roku było to ponad 92 700 klientów, co oznacza wzrost o 35% w porównaniu z rokiem poprzednim. Sukces ten wynika m.in. z większej skuteczności banków w identyfikowaniu osób potrzebujących takich usług.
Mimo tych postępów ani podstawowy rachunek bankowy, ani uniwersalne usługi bankowe nie rozwiązują w pełni problemu wykluczenia finansowego. Największe trudności napotykają nowi mieszkańcy kraju – uchodźcy, osoby ubiegające się o azyl, osoby z ochroną międzynarodową czy niepełnoletni bez opieki. W wielu przypadkach przeszkodą są zbyt restrykcyjne interpretacje przepisów przeciwdziałających praniu pieniędzy oraz brak wiedzy po stronie instytucji finansowych.
Proste i skuteczne rozwiązanie: konto dla każdego
Szerokie spektrum sytuacji, w jakich znajdują się osoby wykluczone finansowo, wymaga od instytucji bankowych i władz publicznych działań proaktywnych. Rozwiązaniem może być wprowadzenie konta płatniczego dostępnego dla wszystkich, niezależnie od dochodów, majątku czy statusu zadłużenia.
Kluczowe jest zapewnienie zarówno dostępu cyfrowego, jak i tradycyjnych punktów obsługi, aby ułatwić korzystanie z usług osobom znajdującym się w najtrudniejszej sytuacji. Równie ważna jest edukacja finansowa, w której szczególną rolę mogą odegrać gminy oraz ośrodki pomocy społecznej.
Współpraca na rzecz inkluzyjności
Wiele ośrodków CPAS boryka się z problemami w wypłacaniu świadczeń osobom bez rachunków bankowych. Dlatego pilne jest wprowadzenie rozwiązań, które będą proste i skuteczne.
Ścisła współpraca między instytucjami finansowymi, władzami lokalnymi i CPAS może znacząco zmniejszyć bariery dostępu do usług bankowych. Utworzenie specjalnych punktów obsługi finansowej, które będą edukować, doradzać i usprawniać procesy administracyjne, mogłoby być przełomem w walce z wykluczeniem finansowym.
Czas na zmiany
Nowe władze gminne mają okazję, by wprowadzić znaczące zmiany w podejściu do inkluzji finansowej. Inwestycja w projekty, które wspierają lokalną gospodarkę, zwalczają wykluczenie społeczne i wzmacniają włączenie finansowe, to krok w stronę bardziej sprawiedliwego i zrównoważonego społeczeństwa.
Budowa systemu, w którym każdy obywatel ma dostęp do podstawowych usług finansowych, to nie tylko obowiązek, ale i szansa na poprawę jakości życia tysięcy ludzi. Włączenie finansowe to fundament, na którym można budować bardziej zjednoczoną i solidarną przyszłość.
