Belgia notuje znaczny wzrost liczby obcokrajowców uzyskujących obywatelstwo. Według danych Statbel, w pierwszych dziewięciu miesiącach 2023 roku belgijskie obywatelstwo otrzymało 45.538 osób – to o 9% więcej niż w analogicznym okresie roku poprzedniego. Jeżeli tempo to utrzyma się do końca roku, liczba nowych obywateli może po raz pierwszy od ponad dwóch dekad przekroczyć 60 tysięcy.
Wzrost mimo zaostrzenia przepisów
Chociaż uproszczone procedury przyznawania obywatelstwa, wprowadzone przez rządy Verhofstadta, zostały zniesione ponad dekadę temu, zainteresowanie uzyskaniem belgijskiego obywatelstwa wzrosło od 2021 roku. Obecne przepisy są jednak znacznie bardziej wymagające.
Większość wnioskodawców musi przejść proces tzw. „deklaracji narodowości”. Warunki obejmują:
- wykazanie co najmniej pięcioletniego legalnego pobytu,
- posiadanie odpowiednich kompetencji językowych,
- aktywność zawodową w formie zatrudnienia lub prowadzenia działalności gospodarczej.
Dodatkowo istnieje droga specjalnej naturalizacji, zarezerwowana dla osób o „wyjątkowych zasługach” – naukowców, artystów, profesorów czy sportowców – choć ten tryb jest stosowany niezwykle rzadko.
Wpływ kryzysu migracyjnego
Eksperci wskazują, że wzrost liczby nowych obywateli wiąże się z migracyjną falą z lat 2015-2016. Wiele osób, które wówczas uzyskały status uchodźcy, spełniło już wymagania uprawniające do ubiegania się o obywatelstwo.
Syria, od kilku lat będąca jednym z głównych krajów pochodzenia nowych obywateli Belgii, zajmuje w tym zestawieniu drugie miejsce. W 2023 roku obywatelstwo otrzymało 2.725 Syryjczyków. Pierwsze miejsce tradycyjnie zajmuje Maroko, którego mieszkańcy rozpoczęli migrację do Belgii już w latach 60. Na dalszych pozycjach znajdują się Rumuni, Afgańczycy i Turcy.
Różnorodność krajów pochodzenia
Obecne dane podkreślają rosnącą różnorodność pochodzenia nowych Belgów, co odzwierciedla zmieniający się charakter migracji. Jednocześnie rząd, z sekretarz stanu ds. azylu i migracji Nicole de Moor (CD&V) na czele, podejmuje działania mające na celu ograniczenie liczby nowych wniosków. Wśród ostatnich decyzji znalazło się zawieszenie rozpatrywania wniosków azylowych od Syryjczyków, motywowane zmianami sytuacji politycznej w ich kraju.
Balans między integracją a kontrolą
Rosnąca liczba nowych obywateli Belgii świadczy o sukcesie integracyjnym wielu migrantów, ale także stawia wyzwania przed administracją i polityką migracyjną kraju. Wyśrubowane wymogi proceduralne mają zapewnić, że nowi obywatele będą aktywnymi uczestnikami życia społecznego i gospodarczego, ale z drugiej strony mogą utrudniać proces integracji.
Rok 2023, zbliżający się do rekordowego wyniku, podkreśla wagę debaty na temat przyszłości polityki migracyjnej i obywatelskiej w Belgii – balansującą między otwartością a kontrolą.
