“Stanąć twarzą w twarz z murem, aby nie musieć już stawić czoła pełnym wyrzutu spojrzeniom obywateli.”
We wtorek wieczorem, 5 grudnia podczas całkowicie oficjalnej ceremonii popiersie byłego burmistrza Schaerbeek Rogera Nolsa, zainstalowane w sali pas perdus, na pierwszym piętrze hotelu miejskiego, zostało zwrócone zgodnie z planem grupy roboczej i zatwierdzone przez Radę Miasta pod koniec ubiegłego roku. Z wybiciem godziny 20:00, aby obrócić o 180 stopni marmurową twarz o wadze kilkudziesięciu kilogramów, ręce obecnej pełniącej obowiązki burmistrza Cécile Jodogne (DéFi) i radnej ds. Równości Płci i Szans Sihame Haddioui (Ecolo) dosięgnęły popiersia.
„Odwrócenie biustu ma na celu rzucić wyzwanie.” – wyjaśnia Cécile Jodogne. “Rzuć wyzwanie odwiedzającym, którzy będą się zastanawiać, dlaczego to popiersie jest jedynym ze wszystkich burmistrzów obecnych w tej sali, które zostało przewrócone. Chodzi o to, aby zastanowili się nad Rogerem Nolsem, który był osobowością kontrowersyjną.” Aby uzyskać odpowiedź na to pytanie, kod QR znajdujący się na popiersiu prowadzi do nielakierowanej biografii byłego burmistrza, który na początku swojej kariery przeszedł przez FDF, zanim dołączył do PRL, a następnie do skrajnej prawicy.
Ten zwrot stanowi zwieńczenie długiego procesu mającego na celu sporządzenie obiektywnej i przejrzystej oceny urzędu burmistrza Rogera Nolsa, który obejmował lata 1970–1989. Ulotki wyborcze wzywające do wydalenia imigrantów, przyjęcie w 1984 roku Jeana-Marie Le Pena, założyciela Francuskiego Frontu Narodowego, jego przejażdżka na wielbłądzie, podczas której krytykował obecność mieszkańców Afryki Północnej, nie zapominając o zamknięciu szkół czy katastrofalne zarządzanie finansami… Kadencja Rogera Nolsa na czele Schaerbeek zszargała wizerunek gminy i spowodowało poważne szkody, których skutki są odczuwalne do dziś.
Urodzony w 1922 r. Roger Nols zawsze kierował się urną wyborczą. Upojony władzą polityk, dzięki preferowanym głosom był niemal nietykalny. Nie ma co owijać w bawełnę – potwierdzają wnioski Instytutu Studiów Brukselskich, kolektywu profesorów uniwersyteckich.
Kiedy rozpoczynano tę analizę, byliśmy w trakcie debaty na temat miejsca w przestrzeni publicznej pomników przedstawiających problematyczne postacie związane z belgijską kolonizacją w Kongo. Jesteśmy także krótko po aresztowaniu MRAX, Ruchu na rzecz Walki z Rasizmem, Antysemityzmem i Ksenofobią. W 2017 roku jej prezydent zażądał usunięcia popiersia Rogera Nolsa. Popiersie zainstalowano ponownie na pierwszym piętrze hotelu miejskiego po jego zniknięciu, zgodnie z prawem poprzednich burmistrzów Schaerbeek (Reyers, Colignon, Dailly, Meiser, Williot i in.).
Nols rasistą?
Zdaniem ekspertów, z którymi się skontaktowaliśmy, Roger był przede wszystkim oportunistą i populistą. „Wiodący oportunista, który potrafi jeździć na fali.” – powiedział w 2022 roku Serge Jaumain, profesor na ULB, który prowadził prace z Joostem Vaesenem z VUB. “Robił to w taki sposób, aby budować bardzo ważne sukcesy wyborcze. Nols był populistą przed swoimi czasami, który w bardzo efektowny sposób korzystał z mediów, nie będąc przedmiotem głębokiej krytyki swojej postawy. Ale dopiero dzisiaj uświadamiamy sobie to z naszego punktu widzenia. Wyniki, jakie uzyskał w wyborach europejskich, wciąż pokazują, że znajdujemy się w kontekście, w którym nie ma zbyt dużej opozycji. Ludzie mogą być zszokowani jego działaniami i słowami. Ale ma on znaczne poparcie.”
